ماده محرک مت که در ایران به کریستال یا شیشه معروف است ماده ی مخدر شیمیایی مصنوعی می باشد که یک محرک قوی بسیار مخرب است و بر خلاف نظر برخی از افراد که آن را اعتیاد آور نمی دانند! مت وابستگی شدیدی در فرد مصرف کننده ایجاد می کند و افراد پس از مصرف یک یا چند بار، به شدت به آن وابسته و تمایل به مصرف دوباره این ماده دارند.
(متامفتامین دزوکسی افدرین) که به اختصار مت خوانده می شود دارویی است محرک روان که برای بیمارانی که مشکل خواب یا کمبود تمرکز دارند تجویز می شود و به صورت غیر قانونی به عنوان مواد مخدر مورد استفاده قرار می گیرد (کریستال مت) شکل قابل استنشاق مت است.
مصرف این ماده حالت سبکبالی و سرخوشی کاذب در انسان ایجاد می کند و به شدت اعتیاد آور است و متامفتامین پس از مصرف به سرعت وارد مغز شده و باعث ترشح یک باره ی ناقل های عصبی (نور پین، آفرین، دوپامین و سروتونین) می شود. یکی از سوء تأثیرهای رفتاری این ماده، ایجاد وسواس است.
رفتارهایی مثل:
تمیزکاری افراطی، شست و شوی بیش از حد دست ها و آبکشی زیاد بدن یا البسه در میان بسیاری از این افراد دیده می شود.
دور ماندن از مت نیز باعث پرخوابی، پر خوری، علائم افسردگی و اضطراب و تمایل شدید به مواد می شود و بنابراین شیشه ماده ای بشدت اعتیاد آور می باشد.
متامفتامین بر مکانیسم های شیمیایی اعصاب مثل مکانیسم تنظیم ضربان قلب، دمای بدن، فشار خون، اشتها، تمرکز، خلق و خو و هوشیاری اثر می گذارد و باعث افزایش فشار خون، قند خون، دمای بدن و گرفتگی رگ ها می شود.
فعالیت شدید فیزیکی، فرورفتن در آب بسیار سرد و نوشیدن نوشیدنی های پر کافئین خطر اضطراب شدید و مرگ ناگهانی در معتادان به مت را افزایش می دهد.
اولین متامفتامین
اولین متامفتامین در سال ۱۸۹۳ در کشور ژاپن از ماده ای به نام آفدرین ساخته شد که بعدها در جنگ جهانی دوم تحت نام دیگری مورد استفاده اعضای ارتش آلمان، از بالاترین تا پست ترین رده قرار می گرفت و نیز به صورت شفاف و برای افزایش هوشیاری بین خلبانان نیروی هوایی توزیع می شد و جالب است بدانید که پزشک اختصاصی (آدولف هیتلر) از سال ۱۹۴۲ تا زمان مرگ او برای جلوگیری از افسردگی و رفع خستگی، روزانه میزان مشخصی مت به هیتلر تزریق می کرد.
این احتمال وجود دارد که بروز علائمی شبیه علائم پارکینسون در سال های آخر زندگی او به واسطه مصرف این ماده بوده باشد و یا خلق و خوی غیر عادی و دیوانه وار هیتلر می تواند تحت تأثیر این تزریق ها باشد.
مصارف دارویی و سوء استفاده از آن
از بعد از دهه ۵۰ میلادی، مصرف دارویی مت در آمریکا افزایش پیدا کرد و پزشکان برای درمان بی خوابی، پارکینسون، الکلیسم و چاقی مفرط آن را تجویز می کردند.
اما از دهه ۸۰ به بعد سوء استفاده از مت در آمریکا بسیار شایع شد و در سال های اول قرن بیست و یکم با فراگیر شدن مصرف این ماده در میان نوجوانان و زنان شهرهای کوچک به یک فاجعه ملی تبدیل شد.
