روان درمانی در ایجاد آمادگی برای ترک، ادامه راه و عدم بازگشت اعتیاد صد در صد مؤثر و سازنده است. در کنار آن معالجه جسمی و رها کردن جسم از وابستگی هم ضروری و اجتناب ناپذیر است و نیز ایجاد حالتی در جسم برای تطابق و مقاومت با شرایط جدید و عدم واکنش در مقابل نرسیدن ماده مخدر. برای ایجاد چنین شرایطی در سلول های بدن تدریجاً عمل می‌شود و از داروهای جایگزین استفاده به عمل می‌آید.
معالجات چند وجهی اعتیاد
معمولاً معالجات دسته جمعی در مراکز بازپروری یا انفرادی در بیمارستان ها و منازل، از یک شیوه کلی استفاده می‌شود و آن مصرف داروئی است که جایگزین مصرف مواد مخدر می‌گردد و در کنار آن برای مدتی محدود از داروهای مسکن و نظایر آن استفاده به عمل می‌آید. امروزه برای ترک و اکثر اعتیاد‌ها، داروهای جایگزین مختلفی ساخته شده که طرز استفاده صحیح از آن ها مهم است.
اگر بدون پزشک متخصص برای درمان اعتیاد اقدام شود و یا به رنج های جسمی و روحی فرد مصرف کننده مواد مخدر توجهی نشود، نتیجه معالجه رضایت بخش نخواهد بود.
نکات مهم دارو درمانی
۱-توجه به مسائل عاطفی و روانی بیمار
۲-کاهش آلام جسمی معتاد
۳-جایگزین ماده مخدر با دارو و سپس کاهش تدریجی آن
۴- انجام کلیه اعمال ترک اعتیاد زیر نظر پزشک که متخصص و با تجربه و آشنا به مسائل تبعی اعتیاد
۵- برخورد روانی و جسمی مناسب و توأم و تفهیم سهولت ترک اعتیاد
۶- مهم جلوه دادن اقدام معتاد در جهت ترک اعتیاد و بزرگ شمردن موفقیت وی در درمان بیماری اعتیاد، نزد آشنایان و کسانی که از گذشته او باخبرند
۷- توجه به زمان پس از ترک اعتیاد از نظر پیگیری، کنترل و اقدامات لازم چون دوری از دوستان سابق، ایجاد سرگرمی و کار برای فرد و شروع فعالیت و ورود تدریجی به جامعه
۸- پس از ترک اعتیاد، هیچ گاه راجع به گذشته نباید صحبت شود حتی راجع به مواد مخدر و مضرات و آثار آن هم با او صحبت نشود
۹- شخص تا مدتی بعد از ترک (۲تا ۶ ماه) گاهی ناراحتی های عصبی و روانی دارد و حالاتی شبیه نرسیدن مواد مخدر در زمان اعتیاد به او دست می‌دهد
۱۰- به این نکته توجه شود که عود اعتیاد در فردی که ترک کرده، بسیار مشهود و قابل لمس است، به این صورت که علائم شکست و ناامیدی در رخسارش هویدا و به صورتی ناگهانی و یکباره آثار و علائم گرفتاری قبل، در وی پدیدار می‌شود. به خصوص این که خارش بدن و سایر آثار بدنی شدت هم می‌گیرد.
برخی از داروهائی که در دارو درمانی استفاده می‌شود
هدف از درمان دارویی اعتیاد
هدف از دارو درمانی اعتیاد این است که به افراد معتاد کمک کند تا جستجو و مصرف مواد مخدر اجباری را متوقف کنند. درمان اعتیاد می تواند در شرایط مختلف رخ دهد، اشکال مختلف داشته باشد و برای مدت زمان متفاوتی طول بکشد. از آن جا که اعتیاد به مواد مخدر یک اختلال مزمن است که با عودهای گاه به گاه مشخص می شود، درمان کوتاه مدت و یک باره معمولاً کافی نیست. برای بسیاری، درمان اعتیاد یک فرآیند طولانی مدت است که شامل مداخلات متعدد و نظارت منظم است.
