مصرف همزمان الکل و ماریجوانا یکی از رفتارهای پرخطر و رایج میان برخی جوانان و نوجوانان است. بسیاری تصور می‌کنند که ترکیب این دو ماده لذت یا آرامش بیشتری ایجاد می‌کند، اما واقعیت این است که هم‌زمانی مصرف این دو، می‌تواند اثرات آن‌ها را تشدید کند و آسیب‌های جدی جسمی و روانی بر جای بگذارد. شناخت این عوارض می‌تواند به افراد کمک کند تا آگاهانه‌تر تصمیم بگیرند و از خطرات احتمالی پیشگیری کنند.
تفاوت الکل و ماریجوانا
الکل و ماریجوانا هر دو جزو مواد روان‌گردان به شمار می‌آیند، اما مکانیسم اثر و پیامدهای آن‌ها بر بدن و ذهن بسیار متفاوت است. الکل یک ماده مهارکننده سیستم عصبی مرکزی است؛ یعنی باعث کاهش سرعت عملکرد مغز، کند شدن واکنش‌ها، کاهش کنترل رفتاری و در نهایت ایجاد حالت مستی می‌شود. مصرف زیاد الکل می‌تواند به مسمومیت الکلی، آسیب جدی به کبد و افزایش خطر سکته قلبی منجر شود.
در مقابل، ماریجوانا حاوی ماده مؤثره‌ای به نام THC است که بر گیرنده‌های کانابینوئیدی مغز اثر می‌گذارد. این ماده معمولاً باعث تغییر در ادراک، افزایش احساس سرخوشی، اختلال حافظه کوتاه‌مدت و گاهی توهم می‌شود. مصرف طولانی‌مدت ماریجوانا می‌تواند باعث کاهش انگیزه، مشکلات شناختی و افزایش خطر ابتلا به اختلالات روانی مانند اضطراب یا افسردگی گردد.
تفاوت مهم دیگر این است که الکل به سرعت در بدن متابولیزه می‌شود و اثرات آن معمولاً در چند ساعت از بین می‌رود، اما THC در بافت‌های چربی ذخیره شده و اثرات آن می‌تواند روزها باقی بماند. همچنین، خطر وابستگی جسمی در الکل بیشتر است، در حالی که ماریجوانا بیشتر باعث وابستگی روانی می‌شود.
بیشتر بخوانید: rTMS چیست و چگونه به درمان اختلالات ذهنی کمک می کند؟
۱. تشدید اثرات روانی و جسمی
هر یک از این دو ماده به‌تنهایی بر مغز اثر می‌گذارند. الکل یک مهارکننده سیستم عصبی است، در حالی که ماریجوانا اثرات روان‌گردان ناشی از THC دارد. وقتی همزمان مصرف شوند، اثرات آن‌ها ترکیب شده و شدت بیشتری پیدا می‌کند. بسیاری از افراد پس از مصرف این ترکیب دچار:
-
سرگیجه و بی‌تعادلی شدید
-
تهوع و استفراغ
-
تاری دید
-
از دست دادن تمرکز و حافظه کوتاه‌مدت
می‌شوند. این وضعیت حتی می‌تواند منجر به بی‌هوشی یا غش در مکان‌های عمومی شود.
۲. افزایش احتمال مسمومیت
یکی از خطرناک‌ترین عوارض مصرف همزمان الکل و ماریجوانا، افزایش احتمال مسمومیت است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف الکل باعث افزایش جذب THC در خون می‌شود. این یعنی حتی اگر فرد مقدار کمی ماریجوانا مصرف کرده باشد، در حضور الکل اثرات آن چندین برابر خواهد شد. نتیجه چنین ترکیبی می‌تواند:
-
توهم و هذیان‌گویی
-
حملات پانیک و اضطراب شدید
-
احساس خفگی یا تپش قلب ناگهانی
-
مسمومیت حاد و نیاز به بستری در بیمارستان
باشد.
بیشتر بخوانید:چرا معتاد می‌شویم؟ ۳ ویژگی مهم مستعد اعتیاد
۳. خطر بالای حوادث و تصادف
یکی از مهم‌ترین مشکلات مصرف همزمان الکل و ماریجوانا، تأثیر مستقیم آن بر توانایی حرکتی و واکنش‌های عصبی است. این ترکیب باعث می‌شود فرد:
-
دچار کندی واکنش نسبت به محیط شود.
-
نتواند تصمیم‌گیری منطقی انجام دهد.
-
هماهنگی بین چشم و دست خود را از دست بدهد.
به همین دلیل رانندگی پس از مصرف همزمان این مواد بسیار خطرناک است و آمارها نشان می‌دهد احتمال تصادفات مرگبار چندین برابر افزایش پیدا می‌کند. حتی در فعالیت‌های روزمره مثل راه رفتن در خیابان، کار با وسایل برقی یا بالا رفتن از پله‌ها هم احتمال آسیب و سقوط بسیار بیشتر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: پاکسازی کبد پس از ترک الکل
۴. فشار مضاعف بر قلب و کبد
الکل توسط کبد متابولیزه می‌شود و همین مسئله فشار زیادی به این اندام وارد می‌کند. ماریجوانا نیز می‌تواند متابولیسم بدن را تغییر دهد و باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود. ترکیب این دو ماده باعث می‌شود:
-
عملکرد کبد مختل شود و در طولانی‌مدت زمینه بیماری‌های کبدی مثل کبد چرب الکلی فراهم گردد.
-
فشار زیادی به قلب وارد شود، زیرا هر دو ماده ضربان قلب را افزایش می‌دهند.
-
احتمال بروز سکته قلبی یا افزایش فشار خون در افراد مستعد بیشتر شود.
این عوارض در افراد جوان هم ممکن است رخ دهد، اما در افراد بالای ۴۰ سال خطرناک‌تر و جدی‌تر خواهد بود.
۵. اختلالات روانی بلند مدت
مصرف همزمان الکل و ماریجوانا نه‌تنها اثرات فوری دارد، بلکه در بلندمدت نیز مشکلات روانی متعددی به دنبال خواهد داشت. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که این ترکیب را به‌طور مکرر مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به:
-
افسردگی شدید
-
اختلالات اضطرابی و حملات پانیک
-
کاهش انگیزه و مشکلات تمرکز
-
سایکوز (روان‌پریشی) و بروز علائم شبه‌اسکیزوفرنی
هستند. این مشکلات می‌تواند زندگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی فرد را کاملاً مختل کند.
بیشتر بخوانید: درمان بی قراری بعد از ترک اعتیاد
۶. تأثیر بر نوجوانان و جوانان
مصرف همزمان الکل و ماریجوانا در نوجوانان خطرناک‌تر است، زیرا مغز آن‌ها هنوز در حال رشد است. این ترکیب می‌تواند:
-
رشد سلول‌های مغزی را مختل کند.
-
عملکرد حافظه و یادگیری را کاهش دهد.
-
باعث ضعف در تصمیم‌گیری و افزایش رفتارهای پرخطر شود.
در نتیجه، نوجوانانی که الکل و ماریجوانا را همزمان مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ترک تحصیل، افت تحصیلی و مشکلات رفتاری قرار دارند.
بیشتر بخوانید: مضرات نیکوتین و راه های ترک آن
۷. وابستگی و اعتیاد دوگانه
یکی دیگر از خطرات مصرف همزمان، افزایش احتمال اعتیاد است. مصرف طولانی‌مدت الکل و ماریجوانا باعث می‌شود بدن و مغز به هر دو ماده وابسته شوند. این وضعیت درمان ترک اعتیاد را سخت‌تر می‌کند، زیرا فرد باید همزمان با دو نوع وابستگی جسمی و روانی مقابله کند. در بسیاری از موارد، نیاز به سم‌زدایی پزشکی و روان‌درمانی تخصصی وجود دارد.
سخن آخر
الکل و ماریجوانا هر دو موادی هستند که به‌ظاهر می‌توانند برای فرد احساس آرامش یا سرخوشی ایجاد کنند، اما در واقع اثرات مخربی بر سلامت جسم و روان بر جای می‌گذارند. الکل با آسیب به کبد، قلب و سیستم عصبی مرکزی، تهدیدی جدی برای سلامت جسمانی محسوب می‌شود، در حالی‌که ماریجوانا بیشتر عملکرد شناختی و روانی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند زمینه‌ساز اضطراب، افسردگی یا کاهش تمرکز باشد. در هر دو مورد، مصرف مداوم منجر به وابستگی و دشواری در ترک خواهد شد.
شناخت تفاوت‌ها و پیامدهای این دو ماده به ما کمک می‌کند تا آگاهانه‌تر تصمیم بگیریم و از گرفتار شدن در چرخه اعتیاد جلوگیری کنیم. برای افرادی که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند، مراجعه به یک کلینیک ترک اعتیاد تخصصی و بهره‌گیری از روش‌های علمی و حمایتی می‌تواند بهترین مسیر برای بازگشت به زندگی سالم باشد.
