فن برگرداندن توجه در ترک اعتیاد
در این روش در برخورد با آن چه بن‌بست به نظر می رسد، با تعویض موضوع توجه مددجو را به نکته تازه‌ای جلب می کنیم.
مددجو: می خواهید بگویید که یکی از ما دو نفر اشتباه می کنیم!...
مصاحبه گر: انداختن گناه به گردن کسی مشکل را حل نمی‌کند اما من می خواهم درباره مسئله مهم تری با شما صحبت کنم... (مسئله مهم تری وجود ندارد فقط هدف عوض کردن موضوع است)
ساختار دوباره دادن در ترک اعتیاد
در این روش مصاحبه گر آنچه را مراجع می‌گوید گرفته و آن را در قالبی مثبت و نو ریخته در چارچوبی کمک کننده به بیمار ارائه می‌کند.
مددجو: همسرم برای مصرف مواد مخدر مرتب غر میزند.
مصاحبه گر: خوب به راستی ایشان نگران سلامتی شماست، گرچه ابراز این نگرانی شما را عصبانی می کند.
موافقت با تغییر گرایش در ترک اعتیاد
گاهی مصاحبه‌گر ناچار است در جهت رسیدن به تفاهم با مددجو با وی موافقت نشان دهد تا از فرصت به دست آمده در رفع مقاومت و پیدایش همدلی بهره گیرد.
تأکید بر انتخاب و کنترل فردی در ترک اعتیاد
احساس از دست دادن کنترل، یا احساس این که فرد دیگری برای شما تصمیم می گیرد می تواند ایجاد کننده مقاومت باشد. این که به بیمار بگوییم از چه ساعتی لب به مواد مخدر نزند. چه دارویی بخورد و.. خود ممکن است برانگیزاننده مقاومت باشد. بهترین شیوه مقابله با این وضعیت دادن آزادی حق انتخاب به بیمار برای ترک اعتیاد است.
مددجو: من نمی خواهم بروم دار و دسته معتادین بی نام، هر کس به آن جا رفت و آمد می کند همه می فهمند که معتاد بوده، آبرویم می رود.
مصاحبه گر: این حق شماست که اگر مایل نبودید وارد گروه معتادین گمنام نشوید.
دوشادوش همدیگر آمدن در ترک اعتیاد
در این تکنیک به جای ایستادن در نقطه مقابل دیدگاه بیمار و در نتیجه مقابله، شما خود را هم جهت با نظر او نشان می دهید و این را نقطه آغازی قرار می دهید برای یافتن زبان مشترک و حرکت به جلو.
مددجو: من چهل تا سیگار می کشم، خوب کمی ناراحتی سینه پیدا می کند اما در عوض دچار بی‌قراری، اضطراب و افسردگی نمی شوم، دلخوشی ام این است. مصاحبه گر: حالا اصرار به کشیدن ۴۰ تا سیگار در روز را دارید، خوب همین کار را بکن.
تصمیم با خودت هست. حالا روزی ۴۰ نخ سیگار، خوب، صحبت را ادامه بدهیم، ببینیم چی پیش می آید، مثلاً شش ماه دیگر یک سال دیگر، می خواهم خودت یک تعبیری داشته باشی از این که چی ممکن است پیش بیاید، مثلاً وضعیت سینه‌تان چه طور می‌شود؟
اختلال شخصیت در ترک اعتیاد
شیوع اختلالات شخصیت در افراد وابسته به مواد مخدر بسیار زیاد است و گاهی تا دو سوم این بیماران مبتلا به اختلال شخصیت نیز هستند. اگر اختلال شخصیت را وجود صفات ناسازگارانه و انعطاف ناپذیر معنی کنیم، که در واقع نیز چنین است، از بین بردن این صفات ناسازگارانه واقعاً دشوار و شاید غیرممکن باشد. بنابراین این صفات ناسازگارانه، درمان بیماری اعتیاد را دشوارتر می سازند. فرد با تشخیص وابستگی به ماده باید از نظر اختلال شخصیت نیز بررسی شود.
اهمیت میزان انگیزه در ترک اعتیاد
انگیزه در درمان وابستگی به مواد مخدر مهم ترین نقش را ایفا می کند. متاسفانه اکثریت قریب به اتفاق این بیماران یا هیچگونه انگیزه‌ای برای درمان بیماری اعتیاد ندارند یا انگیزه آن ها اندک است و این یعنی عدم نتیجه در درمان. فرد وابسته به مواد مخدر بیماری است که اصرار به بیمار ماندن دارد، چرا؟
چگونگی منصرف کردن بیمار از مصرف مواد مخدر
مصرف مواد مخدر با ایجاد نشئه و پاداش مثبت، همراه است. مشکل درست در همین جاست. چگونه این افراد را از این لذت‌جویی منصرف کنیم. این کار جز با ظرافت، کار طولانی و همکاری روانشناس- روانپزشک و خانواده در طول زمان مقدور نیست.
اهمیت ارزیابی بیمار برای ترک اعتیاد
پزشک زمان مصاحبه اولیه باید میزان انگیزه بیمار را برای ترک اعتیاد ارزیابی کند. به عنوان مثال، فردی که پس از ۲۴ یا ۴۸ ساعت پرهیز جهت درمان مراجعه کرده است دارای انگیزه نسبتاً بالا ارزیابی می شود و برعکس فردی که علی رغم مراجعه می گوید پرهیز را از چند روز بعد شروع خواهد کرد، با انگیزه پایین ارزیابی می شود. اگر تشخیص شما این است که بیمار دارای انگیزه کافی برای شروع درمان اعتیاد نیست بهتر است تا آماده کردن بیمار و افزایش انگیزه، سم زدایی را به تأخیر بیندازید.
اهمیت سیستم حمایتی در ترک اعتیاد
چه کسانی همراه بیمار هستند؟ چه کسانی حاضرند از او مراقبت و حمایت کنند؟ وجود یک فرد یا سیستم حمایت کننده نقش مهمی در نجات بیمار دارد. نوجوانی که به علت عدم حمایت یک بنیاد، موفق به ترک هروئین نشده بود، با وارد شدن عمو در سیستم حمایتی در عرض چند روز روحیه جدیدی پیدا کرد و توانست علی رغم مصرف بالای هروئین دوره سندروم ترک اعتیاد را با موفقیت به پایان برد. البته پایان دوره سندروم ترک اعتیاد، آغاز ماجراست. اما به هرحال این خود موفقیتی در گام نخست بود.
بعضی از افراد پل های پشت سرشان را خراب نمی کنند
افرادی که حاضر به اطلاع به هیچ کس نیستند و افراد کمی که نمی‌خواهند همسر و اطرافیان از وابستگی آن ها باخبر شوند، در واقع نمی خواهند پل های پشت سر را خراب کنند و به مصرف مواد مخدر باز خواهند گشت. آنان با محروم کردن خود از سیستم حمایتی شکست خود را می خرند.
همبودی بیماری طبی عمومی در ترک اعتیاد
بعضی از این افراد به دنبال یک مشکل طبیعی عمومی به وابستگی ماده مخدر روی می آورند. شایع‌ترین علل، دردهای مفصلی، ناتوانی جنسی، نیاز به بیدار ماندن در رانندگی بیابانی و... است. بیماری طبی همراه، باید حتماً بررسی و درمان شود.
