بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند در فضای آرام خانه، بدون محدودیت‌های محیط‌های درمانی، روند بهبودی را طی کنند. اما در مورد اعتیاد، شرایط کمی پیچیده‌تر است. افرادی هستند که بارها تجربه بستری شدن در کمپ‌های ترک اعتیاد را داشته‌اند اما هر بار با شکست مواجه شده‌اند. برخی نیز توانسته‌اند بدون بستری با یک برنامه اصولی و تحت نظر پزشک، به موفقیت در ترک اعتیاد دست پیدا کنند. ترک اعتیاد تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟
با اینکه ترک اعتیاد حرفه‌ای اغلب در کلینیک های تخصصی و زیر نظر مستقیم پزشک انجام می‌شود اما اگر روند درمان به شکل صحیح طراحی و اجرا شود، الزامی به بستری شدن بیمار نیست. در این مقاله قصد داریم به بررسی ترک اعتیاد به روش سرپایی، نقش پزشک در این فرآیند و میزان موفقیت ترک بدون بستریاشاره داشته باشیم تا بتوانیم پاسخی روشن به این سؤال بدهیم که آیا بدون حضور پزشک هم می‌توان از دام اعتیاد رها شد؟
در کلینیک ترک اعتیاد دکتر افشار، به عنوان یکی از بهترین کمپ ترک اعتیاد ایران همگی خدمات مشاوره ای و درمانی تحت نظر متخصصان درمان اعتیاد بر اساس آخرین روش های ترک اعتیاد انجام می گیرد تا مناسب ترین نتیجه (که ترک بدون بازگشت است) حاصل شود.
ترک مواد مخدر تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟
در روش اصولی و علمی ترک اعتیاد، بیمار هرگز تنها نیست. از همان ابتدای مسیر تحت نظر پزشک متخصص، روان‌درمانگر و کادر درمان قرار می‌گیرد و با نظارتی دقیق و همه جانبه، فرآیند ترک به صورت مرحله‌ای و کنترل‌شده پیش می‌رود. این روش هم ایمن‌تر است و هم موجب آرامش خاطر بیمار و خانواده او می‌شود چون تمام اقدامات درمانی در محیطی ایمن و مجهز و زیر نظر تیمی حرفه‌ای انجام می‌گیرد.
یکی از مزیت‌های بزرگ این روش، بررسی مداوم وضعیت جسمی و روانی بیمار است. آزمایشات و چکاپ‌های پزشکی منظم انجام می‌شود و در صورت بروز علائم خطرناک یا نیاز به دارو، پزشک بلافاصله دستورات لازم را صادر می‌کند. به این ترتیب، از بروز عوارض جدی جسمی یا روانی پیشگیری می‌شود و فرآیند ترک به شکلی مدیریت‌شده و ادامه پیدا می کند.
در این نوع مراکز، بیمار به مجموعه‌ای از خدمات درمانی و رفاهی دسترسی دارد. مشاوران و روان‌درمانگران همواره در دسترس هستند و جلسات مشاوره فردی یا گروه درمانی به طور منظم برگزار می‌شود. در صورت وجود اختلالات روانی همراه مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال شخصیت، درمان آن‌ها نیز همزمان با ترک اعتیاد انجام می‌شود.
نقش روانپزشکان و پزشکان عمومی در ترک اعتیاد
ترک اعتیاد تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟ بدون شک بارها شنیده‌اید که یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت در ترک مواد، وجود دکتر متخصص در کنار بیمار است. پزشک با بررسی وضعیت جسمانی فرد، تنظیم رژیم غذایی مناسب، تجویز داروهای کنترل علائم ترک و ارائه مراقبت‌های اولیه پزشکی، کمک می‌کند تا بیمار این مسیر دشوار را با کمترین آسیب جسمی طی کند.
اعتیاد تنها یک وابستگی جسمی نیست بلکه اغلب ریشه در آسیب‌های روحی، اضطراب، افسردگی یا مشکلات شخصیتی دارد. به همین خاطر یک برنامه ترک اعتیاد موفق باید هم جسم و هم روان بیمار را تحت درمان قرار بدهد. روانپزشک با تجویز داروهای مناسب برای کنترل اضطراب، وسواس یا افسردگی و روانشناس با ارائه راهکارهای مشاوره‌ای و درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT)، به بیمار کمک می‌کنند تا انگیزه خود را حفظ کرده و از بازگشت به چرخه اعتیاد جلوگیری کند.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد این است که ترک مواد مخدر به خصوص به صورت ناگهانی و بدون نظارت پزشکی، به شدت خطرناک خواهد بود. بسیاری از مواد مخدر تأثیرات مستقیم و جدی بر عملکرد قلب، مغز و سایر ارگان‌های حیاتی دارند و قطع ناگهانی آن‌ها منجر به سکته، تشنج یا حتی مرگ می شود.
نکته: بیماران تحت هیچ شرایطی نباید به صورت سرخود و بدون مشورت با پزشک اقدام به ترک کنند. حضور تیم پزشکی ضمن اینکه روند درمان را ایمن‌تر می‌کند، شانس موفقیت در ترک دائمی اعتیاد را نیز به مراتب افزایش می‌دهد.
کلینیک ترک اعتیاد افشار یک مرکز اقامتی برای ترک اعتیاد است که در سال 1387 با کسب مجوز از سازمان بهزیستی فعالیت خود را آغاز کرد. این مرکز ترک اعتیاد به عنوان بزرگترین مرکز ترک اعتیاد با ارائه خدمات ویژه شامل روش‌های جدید ترک اعتیاد، مشاوره تخصصی و خدمات هتلینگ لاکچری توانسته است سوابق موفقی را در طول مدت فعالیت خود ثبت کند.
دکتر برای ترک اعتیاد
مهم‌ترین دلایلی که نشان می‌دهد ترک اعتیاد حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود، استفاده از داروهای مخصوص ضد ترک است. این داروها برای کاهش علائم جسمی و روانی ترک مواد تجویز می‌شوند و در روند درمان بسیار مؤثر هستند. اما نکته مهمی که نباید نادیده گرفت این است که مصرف این داروها، در صورت استفاده خودسرانه، خودش زمینه‌ساز وابستگی جدید و حتی اعتیاد به نوع دیگری از ماده می شود.
ترک اعتیاد تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟ پزشک با توجه به شرایط خاص هر بیمار از جمله نوع ماده مصرفی، شدت وابستگی، وضعیت جسمی و روانی و سابقه درمانی، میزان دقیق مصرف، زمان شروع و مدت مصرف دارو را تعیین می‌کند. مصرف این داروها بدون تجویز پزشک مفید نیست و چه بسا خطرناک و آسیب‌زا نیز خواهد بود.
برخی از این داروهای ضد ترک مانند متادون یا بوپرنورفین، در صورتی که زیر نظر متخصص استفاده نشوند، خودشان پتانسیل اعتیادآور دارند. تنها یک پزشک مجرب قادر است شرایط مصرف ایمن و کنترل‌شده این داروها را فراهم کند، به گونه‌ای که بیمار از مزایای درمانی آن بهره ببرد، بدون اینکه وارد چرخه اعتیاد جدیدی شود.
کوکائین یکی از مواد مخدر با قدرت اعتیاد آوری بالا است که متاسفانه ترک آن هم به همین دلیل بسیار سخت و عذاب آور است. سم زدایی و ترک کوکائین باید حتماً در محیط مطمئین و با نظارت پزشک متخصص انجام شود. بیمارانی که کوکائین مصرف می کنند پس از سم زدایی و ترک کوکائین، در صورتی که از حمایت ها و تکنیک ها استفاده نکنند، اکثراً به مصرف مجدد برمی گردند زیرا کوکائین وسوسه و هوس مصرف بسیار زیادی دارد.
وظایف دکتر ترک اعتیاد
ترک اعتیاد تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟ درمان اعتیاد تنها با حذف ماده مخدر از زندگی فرد پایان پیدا نمی کند. برای رسیدن به ترک موفق و پایدار، نیاز به درمانی همه‌جانبه است که جسم، ذهن و روح بیمار را شامل شود. در این مسیر، روانپزشک ترک اعتیاد یکی از کلیدی‌ترین نقش‌ها را بر عهده دارد. روانپزشک با تخصص خود در زمینه سلامت روان، مسیر درمان را به نحوی طراحی می‌کند که هم به ترک فیزیکی و هم به بهبودی روانی بیمار نیز منجر شود.
روانپزشک با بررسی وضعیت روانی و فیزیکی فرد، شدت اختلالات رفتاری، عاطفی یا ذهنی او را ارزیابی کرده و میزان درگیری با مواد را مشخص می‌کند.
شناخت پیشینه سلامت بیمار امکان می دهد تا تشخیص دقیق‌تری صورت بگیرد و برنامه درمانی متناسب با وضعیت او طراحی شود.
برای شناسایی دقیق مشکلات روانی و جسمی ناشی از مصرف مواد و انتخاب مناسب‌ترین روش درمان، تست‌هایی به صورت علمی و تخصصی انجام می‌شود.
بسته به نیاز بیمار، داروهای روانپزشکی به منظور کنترل اضطراب، افسردگی یا اختلالات خواب تجویز می‌شوند. در عین حال، شرکت در جلسات گروه‌درمانی و برنامه‌های درمان روانی، بخش مهمی از روند بهبودی است.
علاوه بر درمان فیزیکی و روانی، دکتر ترک اعتیاد تلاش می‌کند بیمار را از احساس گناه، شرم یا سرزنش رها کند. حقیقت این است که همه انسان‌ها ممکن است در طول زندگی دچار اشتباهاتی شوند آنچه اهمیت دارد، آموختن از آن اشتباهات و حرکت به سمت رشد، خودباوری و توانمندی است. در این مسیر، نقش روانپزشک چیزی فراتر از تجویز دارو است. او حامی فرد برای بازسازی هویت، اعتماد به نفس و کیفیت زندگی بهتر است.
قرص B2 یا بوپرنورفین، دارویی است که برای درمان اختلال مصرف مواد افیونی استفاده می‌شود. اگرچه این دارو می‌تواند در مسیر ترک اعتیاد مفید باشد، اما خود می‌تواند اعتیادآور باشد. ترک قرص ب۲ می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما با روش‌های مناسب و حمایت کافی، رهایی از آن امکان‌پذیر است.
فواید درمان اعتیاد زیر نظر پزشک متخصص
روانپزشکان یا همان درمانگران اعتیاد نقش بسیار مهمی در شناسایی، تشخیص و درمان اختلالات روانی ناشی از مصرف مواد دارند. این متخصصان با دانش عمیق در حوزه روان، بیماری را شناسایی می‌کنند و راهکارهای مؤثری برای بازگرداندن سلامت روانی به فرد ارائه می‌دهند. ترک اعتیاد تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟
یکی از مهم‌ترین فواید درمان اعتیاد زیر نظر پزشک متخصص، ایجاد انگیزه ترک در بیمار است. پزشک با برقراری ارتباطی بدون قضاوت، دوستانه و انسانی، تلاش می‌کند تا احساس اعتماد، خودباوری و عزت نفس را در بیمار احیا کند. عواملی که غالبا در اثر مصرف مواد کاملا از بین رفته‌اند. پس از این مرحله، با توجه به شدت و نوع اعتیاد، داروهای مناسب توسط پزشک تجویز می‌شوند تا فرآیند سم‌زدایی در بدن آغاز شود و بیمار بتواند با کمک دارویی و روحی، وارد مرحله پاکی شود.
اما مهم‌ترین بخش این مسیر، کاهش میل و هوس بازگشت به مصرف است. روانپزشک با طراحی تکنیک‌های درمانی متناسب با شخصیت و شرایط بیمار، تلاش می‌کند تا تمایل فرد به مصرف مجدد را از بین ببرد. در این مسیر، یکی از روش‌های بسیار مؤثر، درمان شناختی رفتاری است. این روش به بیمار می‌آموزد که چگونه افکار، احساسات و رفتارهای خود را مدیریت کرده، در برابر وسوسه‌ها مقاومت کند و مسئولیت کامل زندگی‌اش را دوباره به دست بگیرد.
ترک اعتیاد بدون نیاز به بستری شدن
ترک اعتیاد تحت نظر پزشک یا بدون پزشک؟ برای بسیاری از افراد، بستری شدن در کلینیک‌های ترک اعتیاد دشوار یا غیرممکن است. در چنین شرایطی، گزینه ترک اعتیاد بدون بستری شدن و به‌صورت سرپایی یا در منزل مورد توجه قرار می‌گیرد. اما باید توجه داشت که این روش تنها زمانی موفق خواهد بود که تحت نظر پزشک متخصص و بر اساس یک برنامه درمانی دقیق و ایمن انجام شود.
ترک اعتیاد در منزل، به هیچ عنوان نباید با مصرف خودسرانه داروهای ترک اشتباه گرفته شود. متأسفانه بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی، تصور می‌کنند که با تهیه داروهای ترک و مصرف آن‌ها بدون مشورت با پزشک، می‌توانند به راحتی اعتیاد را کنار بگذارند. در حالی که این کار نه تنها مؤثر نیست بلکه خطرات جدی برای سلامتی ایجاد خواهد کرد.
در یک روش اصولی، ابتدا بیمار توسط پزشک در یک کلینیک تخصصی معاینه می‌شود. آزمایش‌های لازم انجام می‌گیرد، شرایط روانی و جسمی بیمار بررسی شده و سپس نسخه درمانی مناسب برای او تجویز می‌شود. در این نسخه، نوع دارو، دوز مصرف، مدت زمان استفاده و نکات مراقبتی دقیقا مشخص شده است.
ترک هروئین به عزم قوی و اراده بالقوه شما در تصمیم به کنار گذاشتن این ماده مخدر، بستگی خواهد داشت. همین اراده، شما را مصمم می‌سازد، تا برای آنکه مصرف هروئین از سرتان برود، به کلینیک ترک اعتیاد افشار مراجعه کنید.
مراحل درمان اعتیاد زیر نظر پزشک ترک اعتیاد
در مرحله سم‌زدایی، هدف اصلی پاک‌سازی بدن از مواد مخدر و کنترل علائم ترک است. نوع ماده مصرفی، مدت زمان مصرف، دوز ماده و وضعیت جسمی و روانی فرد، همگی بر شیوه سم‌زدایی تأثیر می‌گذارند. پزشک ترک اعتیاد با بررسی کامل وضعیت بیمار، روش مناسب سم‌زدایی را انتخاب می‌کند و با کمک روانپزشک و روانشناس، سعی می‌شود فرآیند درمان متناسب با خلقیات و روحیات فرد انجام بگیرد. چهار روش متداول برای سم‌زدایی شامل:
درمان سرپایی: بیمار بدون بستری اما تحت نظارت پزشک درمان را آغاز می‌کند.
درمان تدریجی: کاهش تدریجی ماده مصرفی تا قطع کامل آن مناسب برای وابستگی‌های شدید.
ترک سریع: با استفاده از دارو و نظارت شدید، فرآیند ترک در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود.
ترک فوق‌سریع: این روش تحت بیهوشی و فقط در شرایط خاص پزشکی انجام می‌شود و نیاز به مراقبت کامل دارد.
مصرف همیشگی تریاک احتمال ابتلا به بیماری های عفونی همچون هپاتیت و ایدز را افزایش می دهد. تزریق تریاک خطر از بین رفتن سیاه رگ ها را به دنبال دارد. وابستگی جسمانی به تریاک یکی دیگر از عوارض مصرف تریاک است. اگر ترک تریاک انجام نگیرد، مشکلات قبلی شدید شده و بیمار به اختلال های جدید روحی و جسمی مبتلا خواهد شد.
مرحله توان بخشی
پس از پاک سازی جسم، مرحله مهم توان بخشی آغاز می‌شود. در این مرحله تمرکز اصلی بر بازسازی روانی و اجتماعی فرد است. اگر در این مقطع مراقبت‌های لازم صورت نگیرد، خطر بازگشت به مصرف بسیار زیاد خواهد بود. در توان‌بخشی از درمان‌های غیر دارویی و حمایتی استفاده می‌شود:
روان‌درمانی فردی: بررسی علت‌های اصلی اعتیاد و افزایش مهارت‌های مقابله‌ای.
روان‌درمانی گروهی: تعامل با سایر بیماران برای تقویت انگیزه و کاهش حس تنهایی.
خانواده درمانی: آموزش به خانواده برای حمایت صحیح از فرد در حال بهبودی.
ورزش درمانی و کاردرمانی: کمک به بازسازی جسمی و بازیابی اعتماد به نفس.