کوکائین قوی ترین محرک گیاهی است. آشنایی انسا ن با این ماده به هزاران سال می رسد. بررسی های تاریخی نشان داده که اهالی بومی پرو، از حدود 5000 سال قبل با این گیاه آشنا بوده و برگ های آن را می جویدند.
این ماده از برگ گیاهی به نام کوکا یا اریتروگزیلون به دست می آید. درخت کوکا کوتاه و دارای برگ های همیشه سبز است. کوکا در مناطق آفریقا، هند، کلمبیا و آمریکای جنوبی (در ارتفاعات کوه های آند) به صورت وحشی یافت می شود. بومیان ارتفاعات آند این گیاه را هدیه خدایان دانسته و جهت رفع خستگی، بی حوصلگی، ضعف، سستی و حالت های ویژه روانی برگ های آن را می جوند.
ظاهر کوکائین
کوکائین موجود در برگ کوکا توسط ساکنان اکثر نقاط جهان به صورت پودر سفید و شبیه به ذرات برف، شربت، قرص و یا مواد مخلوط شدنی با توتون سیگار مورد سوءمصرف واقع می شود. کوکائین به سرعت در آب حل می شود.
مصرف این ماده علاوه بر جویدن برگ ها از طریق استنشاق (انفیه)، تزریق زیر جلدی و وریدی، خوردن قرص یا شربت صورت می پذیرد.
نام های دیگر کوکائین
این ماده با اسامی گوناگون در بازار مصرف بین معتادان تبادل می گردد. اسامی به کار رفته از قبیل لیدی، دختر، زغال و برف و . . . می باشد. قوی ترین فرم کوکائین، فرم خالص آن است (آلکالوئید خالص) که به آن فری بیس، کراک و راکس نیز گفته می شود. کراک در بسته های کوچک آماده تدخین به فروش می رسد. مصرف حتی یک بار کراک موجب وابستگی و میل شدید به مصرف آن را پدید می آورد.
مصرف کنندگان کراک رفتارهای تهاجمی و خشنی را از خود بروز می دهند.
کوکائین تقلبی
فروشندگان کوکائین برای سودجویی بیشتر، ماده اصلی کوکائین را با شکر و یا پروکائین و یا گاهی با آمفتامین مخلوط کرده و می فروشند.
فرد معتاد می باید به طور متداوم تقریباً هر نیم ساعت یا یک ساعت یکبار این ماده را به هر شکلی مصرف نماید. روزانه میزان مصرف کوکائین بین یک تا شش گرم است.
نکته مهم اینکه هر چند اثرات روانی – رفتاری این دارو کوتاه مدت و گذراست ولی تأثیرات متابولیکی آن در بدن تا حدود ده روز باقی می ماند و از طریق خون و ادرار قابل بررسی است.
از این ماده برای بیهوشی موضعی و بیهوشی در جراحی استفاده می شود.
حالت های سرخوشی، سرحالی و سرمستی بعد از مصرف کوکائین
از اثرات مهم کوکائین حالات نشئگی، شادی و شنگولی و . . . است. با مصرف این ماده شتاب و سرعت فرد در انجام دادن کارهای روانی و جسمانی بالا رفته و فرد احساس توانمندی و قدرت می کند.
اثرات فیزیولوژیکی در بدن بعد از مصرف کوکائین
اثرات جسمانی مانند بالا رفتن فشارخون، افزایش قدرت جسمانی و بیش فعالی از اثرات مهم جسمانی مصرف کوکائین است. همچنین مصرف بیش از اندازه این ماده می تواند خطرات جدی و حتی مرگ ناگهانی را به دنبال داشته باشد.
عوارض و اختلالات وابسته به مصرف کوکائین
ناراحتی های قلبی، اختلال در دستگاه گوارش، افکار انتحاری، پیری زودرس، کوتاهی عمر، مرگ به خاطر کاهش فعالیت مراکز مغزی و ایست قلبی و ایست تنفسی از عوارض و اختلالات وابسته به مصرف کوکائین است.
علائم ترک کوکائین
مصرف کنندگان کوکائین دارای انگیزه ای قوی برای رفتار دارو خواهی هستند. این افراد با کاهش یا مصرف نکردن ماده دچار نشانه های اضطراب و افسردگی آزاردهنده ای می گردند.
با مصرف کوکائین پدیده تحمل پدیدار می گردد و فرد دائماً در صدد افزایش مصرف ماده است. مصرف بی اختیار، فقدان کنترل، افراط در مصرف، مشغولیت ذهنی کامل به تهیه مواد، نشئگی کوکائین و فراموش کردن اصول مهم و اساسی در زندگی فرد از مسائل مهم مرتبط با وابستگی افراد به این ماده است.
وابستگی روانی به مصرف این ماده آنقدر شدید است که فرد حتی بعد از سال ها ترک ممکن است اشتیاق مصرف و گرایش به آن را داشته باشد.
اختلالات مصرف کوکائین
- وابستگی به کوکائین
- سوء مصرف کوکائین
- مسمومیت با کوکائین
- ترک کوکائین
- اختلال پسیکوتیک ناشی از کوکائین، با هذیان
- اختلال پسیکوتیک ناشی از کوکائین، با توهم
- اختلال خلقی ناشی از کوکائین
- اختلال اضطرابی ناشی از کوکائین
- اختلال کنشی جنسی ناشی از کوکائین
