واقعیت این است که مصرف طولانی مدت مواد مخدر یا الکل، ریتم طبیعی بدن را به‌هم می‌ریزد و سیستم خواب و بیداری را مختل می‌کند. اما چالش اصلی، زمانی آغاز می شود که بدن پس از ترک برای بازسازی این نظم درونی تلاش می‌کند. درمان بی خوابی بعد از ترک موضوع مقاله پیش رو است.
اختلالات خواب در دوران ریکاوری، موضوعی حائز اهمیت است. نه فقط اضطراب ناشی از محرومیت و تغییرات فیزیولوژیکی، بلکه خاطرات، وسوسه ها و بی‌قراری های روانی نیز به بی‌خوابی دامن می‌زنند. اما خبر خوب اینجاست که راهکارهایی علمی و اثر بخش وجود دارند که شرایط خواب راحت تر را فراهم می سازند.
کوکائین یکی از مواد مخدر با قدرت اعتیاد آوری بالا است که متاسفانه ترک آن هم به همین دلیل بسیار سخت و عذاب آور است. سم زدایی و ترک کوکائین باید حتماً در محیط مطمئین و با نظارت پزشک متخصص انجام شود.
مشکلات خواب در دوره ترک اعتیاد و راه های مقابله با آن
مواد مخدر با تأثیر بر ساختار شیمیایی مغز، الگوهای طبیعی خواب را به هم می‌ریزند. حتی افرادی که پیش از مصرف مواد هرگز دچار مشکل خواب نبودند پس از ترک با اختلالات جدی در خواب مواجه می‌شوند. مراحل ابتدایی ترک با علائم شدید جسمی و روانی همچون لرز، تب، تهوع و سردرد، اضطراب، افسردگی، بی قراری و بی خوابی های آزار دهنده همراه است.
در مواردی خاص، مانند ترک داروهای آرام بخش یا الکل وضعیت ممکن است حادتر شود. برخی بیماران دچار تشنج می‌شوند و حدود پنج درصد از افرادی که به شکل سنگین الکل مصرف کرده‌اند، با پدیده‌ای به‌نام هذیان خماری روبه‌رو می گردند.
درمان بی خوابی بعد از ترک با اصلاح عادات خواب، برنامه‌ریزی منظم روزانه، پرهیز از مصرف محرک‌ها در ساعات پایانی شب، تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن مانند مدیتیشن و تنفس عمیق، استفاده کنترل‌شده و تحت نظر پزشک از داروهای غیر اعتیاد آور، انجام می گیرد.
ترک هروئین با سم زدایی کامل و بدون عوارض در کمپ
بی خوابی چرا در زمان ترک اعتیاد اتفاق می افتد؟
بی‌خوابی در دوران ترک اعتیاد صرفا یک پیامد جانبی نیست بلکه نتیجه مستقیم تغییراتی است که مصرف مواد بر مغز و بدن تحمیل می‌کند. مواد مخدر و داروهای اعتیادآور با دخالت در سیستم عصبی مرکزی، عملکرد ساعت بیولوژیکی یا ریتم شبانه‌روزی را مختل می‌کنند. این ساعت درونی، مسئول تنظیم چرخه خواب و بیداری است و وقتی دچار اختلال می‌شود، توانایی فرد برای خواب طبیعی از بین می‌رود.
واقعیت این است که هر ماده مخدر، اثر متفاوتی بر مغز دارد. برخی از آن‌ها خواب عمیق را کاهش می‌دهند و برخی دیگر مرحله REM که در آن رویاها شکل می‌گیرند و مغز بیشترین فعالیت را دارد، مختل می‌کنند.
سوءمصرف مواد به مرور زمان ارتباط‌های مغزی طبیعی مربوط به خواب را هم دچار اختلال می‌کند. به همین خاطر حتی بعد از قطع مصرف، مغز به‌سادگی نمی‌تواند الگوهای خواب سالم را بازیابی کند. درست به همین دلیل است که بسیاری از افراد در دوران ترک با کابوس‌ها، اختلال در به خواب رفتن یا احساس ناآرامی در خواب مواجه می‌شوند.
ترک گل و روش های درمان آن با کلینیک افشار
بی خوابی در دوران سم زدایی ترک اعتیاد
درمان بی خوابی بعد از ترک، دوران سم‌زدایی، حساس‌ترین و شکننده‌ترین مراحل ترک اعتیاد است.بدن تلاش می‌کند خود را از باقی‌مانده‌های مواد مخدر پاک کند و تعادل شیمیایی درونی را بازسازی نماید. آمارها نشان می‌دهد که افرادی که به‌تازگی وارد فرایند ترک شده‌اند تا پنج برابر بیشتر از دیگران درگیر بی‌خوابی می‌شوند. در کل، اعتیاد با طیفی از اختلالات خواب همراه است از جمله:
- به‌هم ریختگی ریتم شبانه‌روزی
- خواب‌پریشی
- حتی آپنه خواب
مهم: پس از ترک مصرف، بدن تلاش می‌کند تا این تغییرات شیمیایی را معکوس کند اما بازگشت به حالت طبیعی زمان‌بر است. در این مدت، بسیاری از افراد دچار اختلالات خواب می‌شوند. خوابیدن برایشان دشوار است، نیمه‌شب‌ها بیدار می‌شوند یا صبح‌ها احساس خستگی دارند.
ترک الکل به روش های گوناگونی صورت می گیرد. ولی همه این تکنیک ها یک هدف واحد دارند. هدف آن ها این است که به فرد کمک کنند مصرف الکل را به شکل کامل ترک نماید.
بی خوابی بعد از ترک اعتیاد چند روز طول می کشد؟
گاهی اوقات، بی خوابی چند روز یا چند هفته ادامه دارد اما در موارد پیچیده‌تر، این اختلال شاید ماه‌ها یا حتی سال‌ها باقی بماند. برای مثال، ترک موادی مانند محرک‌ها یا داروهای آرامبخش با دوره‌ی طولانی‌تری از اختلال خواب همراه است.
دقت داشته باشید که پیگیری منظم درمان و پایبندی به توصیه‌های بالینی به جهت ترمیم سریع‌تر الگوهای خواب مهم است.
دقت داشته باشید که بی خوابی مزمن احتمال عود اعتیاد را افزایش داده و موجب بروز مشکلات روانی، نوسانات خلقی و ضعف عملکرد روزانه می شود.
مزایای درمان اعتیاد در كمپ ترک اعتياد vip
اختلالات مغزی و بی خوابی بعد از ترک اعتیاد
پس از قطع مصرف، مغز مد ت‌زمانی طولانی نیاز دارد تا دوباره تعادل شیمیایی خود را بازیابی کند. طی این دوران، اختلال در خواب، نوسانات خلقی، اضطراب، افسردگی و حتی حالت‌های شبیه توهم ظاهر می شود.کاهش کیفیت خواب موجب کاهش آستانه تحمل روانی، ضعف در تنظیم هیجان و افزایش احتمال بازگشت به مصرف مواد خواهد شد. به همین خاطر پیگیری روش های درمان بی خوابی بعد از ترک مهم است.
گاهی شدت علائم PAWS به‌حدی می‌رسد که فرد احساس می‌کند ترک اعتیاد هیچ بهبودی برای او به همراه نداشته و به همین علت ممکن است دوباره به مصرف روی بیاورد.
درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد
علی رغم اینکه خوب خوابیدن بعد از ترک مواد کار ساده‌ای نیست اما با راهکارهای درست می‌توان کیفیت خواب را تا حد زیادی ارتقا داد.
کمک گرفتن از دیگران
وقت گذراندن با خانواده و دوستان یا حتی دریافت حمایت حرفه‌ای از روانشناسان ترک اعتیاد، مؤثرترین راه حل برای کاهش فشار روانی و تنظیم چرخه خواب می باشد.
تنظیم برنامه خواب
بدن انسان به ریتم‌های شبانه‌روزی وابسته است. خوابیدن و بیدار شدن در ساعت‌های مشخص حتی آخر هفته‌ها به مغز اجازه می دهد تا چرخه خواب‌وبیداری را دوباره تنظیم کند. چرت روزانه هم اگر ضروری بود نباید از ۳۰ دقیقه و ساعات اولیه بعدازظهر فراتر برود.
رعایت بهداشت خواب
اتاق خواب باید محیطی آرام، تاریک و خنک باشد. از تلویزیون، گوشی و لپ‌تاپ قبل از خواب دوری کنید. وعده‌های غذایی سنگین را شب‌ها حذف کرده و کافئین را بعد از ساعت ۴ عصر مصرف نکنید.
تغذیه و فعالیت بدنی متعادل
ورزش منظم در طول روز برای تنظیم انرژی بدن و خواب شبانه مهم است. مصرف زیاد کافئین، نیکوتین و مایعات پیش از خواب کیفیت خوابیدن را پایین می آورد.
نگاه نکردن به ساعت
اگر در رختخواب هستید و بیش از ۲۰ دقیقه خواب‌تان نبرده از تخت بیرون بیایید و فعالیت آرامی انجام دهید تا دوباره احساس خواب‌آلودگی کنید.
بیوفیدبک
بیوفیدبک یکی از روش های درمان بی خوابی بعد از ترک است که به شما کمک می‌کند آگاهانه روی واکنش‌های فیزیولوژیکی خود در برابر استرس نظارت کنید و آن‌ها را کنترل نمایید.
بهترین کمپ ترک اعتیاد عبارتی است که احتمالا شما هم این روز ها بسیار با آن برخورد داشته اید. به تبع بالا رفتن میزان مصرف مواد مخدر مراکز درمان اعتیاد زیادی تاسیس شده اند که متاسفانه تعدادی از آن ها به دلیل نداشتن استاندارد های ضروری و عدم تجربه نه تنها کمکی به بهبود افراد متقاضی نکرده اند بلکه سبب ایجاد وابستگی آن ها به دیگر مخدر ها شده اند که خود سبب ایجاد اختلالات روانی و جسمانی در شخص می شود، به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مطلب به معرفی استاندارد ها و ویژگی های بهترین مرکز ترک اعتیاد اشاره کنیم.
روش های درمان بی خوابی هنگام ترک اعتیاد
اعتیاد به مواد مخدر، الکل یا حتی برخی داروهای آرامبخش، سیستم عصبی و ریتم طبیعی بدن را دچار اختلال می‌کند. زمانی که فرد مصرف را قطع نماید بدن وارد مرحله‌ی سم‌زدایی و بازسازی می‌شود. اما این فرآیند همیشه به‌راحتی انجام نمی‌گیرد و در چند روز ابتدایی ترک، اختلال در چرخه خواب به اوج خود می‌رسد.
شدت و مدت‌زمان بی‌خوابی تحت تاثیر نوع ماده مصرفی، مدت زمان اعتیاد، دوز مصرفی و شرایط جسمی و روانی فرد قرار دارد. به عنوان مثال، ترک اپیوئیدها، الکل و داروهای محرک با بی‌خوابی‌های شدیدتر همراه است.
راهکار های کاربردی برای درمان بی خوابی هنگام ترک
مراجعه به کلینیک‌های ترک اعتیاد و بهره‌مندی از خدمات مشاوران و روانشناسان مجرب، اولین قدم برای درمان این اختلال است. وعده‌های غذایی سنگین و نوشیدنی‌های کافئین‌دار را از عصر به بعد حذف کنید. اگرچه وسوسه‌ی مصرف داروهای خواب‌آور زیاد است اما باید بدانید که در دوران ترک، مصرف این داروها زمینه‌ساز اعتیاد مجدد می شود. به‌جای دارو، استفاده از دمنوش‌های گیاهی مثل بابونه یا اسطوخودوس بهتر است. گوش‌دادن به موسیقی آرام، حمام آب گرم، مطالعه کتاب یا آروماتراپی با روغن‌های طبیعی به ذهن سیگنال آرامش می دهد و آن را برای خواب آماده می کند.
چرا افراد بعد از ترک اعتیاد دچار اختلال خواب می شوند؟
ملاتونین که با نام هورمون خواب معرفی می‌شود در هنگام شب ترشح شده و به بدن سیگنال می‌دهد که زمان استراحت فرا رسیده است. در مقابل، کورتیزول که به آن هورمون بیداری می‌گویند، صبح‌ها سطح بالاتری دارد و به بدن کمک می‌کند تا برای شروع فعالیت‌های روزانه آماده شود. مصرف مواد این ریتم طبیعی را بر هم می‌زند. در واقع، بدن دیگر نمی‌داند چه زمانی باید بخوابد و چه وقتی بیدار بماند.
پس از قطع مصرف مواد، بدن تلاش می‌کند این تعادل را دوباره برقرار کند. اما بازسازی این نظم طبیعی زمان‌بر است و همین فرآیند موجب بروز بی‌خوابی، کابوس‌های شبانه، خواب‌های سطحی و بیدار شدن‌های مکرر در طول شب خواهد شد. به زبان ساده‌تر، بدن فرد معتاد در اثر مصرف مواد، عادت کرده که با مکانیزم مصنوعی به خواب برود یا بیدار بماند. حالا که این منبع بیرونی حذف شده، باید خودش یاد بگیرد چگونه دوباره با ریتم طبیعی هماهنگ شود. این درمان بی خوابی بعد از ترک گاهی هفته‌ها یا حتی ماه‌ها زمان می‌برد.
راهکار هایی برای درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد
- شب‌ها کنار عزیزان باشید یا از آن‌ها بخواهید گاهی به شما سر بزنند.
- با روانشناس کار کنید تا الگوهای فکری منفی و استرس‌زا شناسایی و اصلاح شوند.
- هر روز سر ساعت مشخص بخوابید و بیدار شوید.
- قبل خواب از نور، سر و صدا و وسایل الکترونیکی دوری کنید. محیط خواب را تاریک و خنک نگه دارید.
- از خوردن غذای سنگین یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار قبل خواب پرهیز نمایید.
- به جای قرص، از دمنوش‌های طبیعی مثل بابونه یا رایحه‌درمانی با اسطوخودوس استفاده کنید.
- مدیتیشن، تنفس عمیق یا CBT برای کاهش اضطراب بسیار موثر هستند.
- کتاب بخوانید، موسیقی آرام گوش دهید یا حمام آب گرم بگیرید.
قرص خواب آور بدون وابستگی
در روند درمان بی خوابی بعد از ترک بهتر است از داروهایی استفاده کنید که وابستگی کمتری ایجاد می کنند. این داروها به طور معمول به عنوان داروهای بدون نسخه شناخته می‌شوند. برخلاف داروهایی مثل بنزودیازپین‌ها (آتیوان، والیوم، زاناکس) یا داروهای ضد افسردگی و ضد روان‌پریشی که ممکن است وابستگی ایجاد کنند، انواعی از قرص‌ها برای خواب بدون عوارض وابستگی وجود دارند.
- ملاتونین
- داروهای ضد افسردگی با اثر خواب‌آور مانند تری فلوپرازین
- داروهای گروه Z مانند زولپیدم، زالیپلان و زد‌دریم