تفاوت ترک ناگهانی و تدریجی مواد مخدر به نحوه انجام فرآیند ترک وابسته است. در ترک ناگهانی، فرد به طور مستقیم و به سرعت مواد مخدر را از بدن خود حذف می‌کند، به شکلی که ممکن است علائم ترک شدیدتر و سریع تری را تجربه کند. این نوع ترک بیشتر در فرآیند سم زدایی سریع یا فوق سریع مانند روش UROD استفاده می شود. به این ترتیب که بیمار تحت نظارت دقیق پزشکی مواد مخدر و الکل را به طور سریع از بدن خود حذف می‌کند.
در ترک تدریجی، کاهش مصرف مواد مخدر به تدریج و به صورت برنامه ریزی شده انجام می شود. در این روش، بیمار به آرامی و با کاهش میزان مصرف خود به سم زدایی بدن می پردازد تا از بروز علائم ترک شدید جلوگیری شود. ترک تدریجی به افراد کمک می‌کند تا با حداقل علائم جسمی و روانی ترک مواجه شوند و فرآیند بهبودی آنها به مراتب راحت تر و قابل تحمل تر باشد.
ترک ناگهانی شاید موثرتر و سریع تر باشد اما ممکن است به حاطر علائم ترک شدید، برای بعضی از افراد دشوار باشد. در مقابل، ترک تدریجی به افراد این امکان را می دهد که به مرور زمان از مواد مخدر یا الکل فاصله بگیرند، اما خوب، زمان بیشتری طول می کشد.
کلینیک ترک اعتیاد افشار با مجوز رسمی از سازمان بهزیستی کل کشور در سال 1387 به منظور کمک و ارائه خدمات ترک اعتیاد به بیماران اعتیاد در یکی از مناطق خوش آب و هوای شمال تهران ثبت و تاسیس گردید. این مرکز به عنوان بزرگ ترین مرکز ترک اعتیاد در تهران جهت درمان بیماران اعتیاد، سوء مصرف مواد و سم زدایی سریع مواد مخدر به صورت شبانه روزی آماده ارائه خدمات به بیماران عزیز می‌باشد.
ترک تدریجی اعتیاد
ترک تدریجی اعتیاد یک روش سم زدایی است که در آن مواد مخدر به تدریج از بدن بیمار خارج می شود. این روش برخلاف ترک ناگهانی که ممکن است علائم ترک شدیدی به همراه داشته باشد، با ریسک کمتر و هزینه کمتری همراه است. در این روش، زمان لازم برای پیاده سازی فرآیند ممکن است بین 10 تا 12 روز متغیر باشد و بسته به شرایط فیزیکی بیمار و میزان مصرف او، این مدت زمان تغییر می کند.
در طی فرآیند ترک تدریجی، علائم جسمی و روانی بیمار به طور مستمر تحت نظر قرار می‌گیرد و پزشک با استفاده از درمان های دارویی تلاش می‌کند تا عوارض ناشی از ترک مواد را کاهش دهد. به طور معمول، پس از اتمام این مرحله، مصرف داروی نالتروکسان در برنامه درمانی گنجانده می شود. این دارو برای کاهش میل و ولع به مصرف مواد موثر است چون با سرکوب حس لذت ناشی از مصرف مواد، انگیزه فرد برای مصرف مواد کاهش خواهد یافت.
انواع روش های ترک تدریجی اعتیاد
تفاوت ترک ناگهانی و تدریجی مواد مخدر را کم و بیش متوجه شدیم. بدون تردید، سم‌زدایی تدریجی به کاهش علائم ترک کمک می‌کند و این فرآیند باید تحت نظر پزشک متخصص صورت بگیرد تا از بروز مشکلات و عوارض ناخواسته جلوگیری شود. هدف این روش کاهش شدت علائم ترک و تسکین عوارض جسمی و روانی است.
کمپ ترک اعتیاد لاکچری، همان بهشتی است که برای بیمار خود به دنبال آن هستید. این روزها دغدغه اصلی خانواده‌های افراد مبتلا به دام اعتیاد، پیدا کردن یک کمپ مناسب و راحت برای ترک است.
درمان رفتاری شناختی (CBT)
بیمار با کمک یک روانشناس به شناسایی و اصلاح الگوهای فکری و رفتاری خود پرداخته و مهارت هایی برای مقابله با وسوسه ها و عوامل تحریک کننده مصرف مواد می‌آموزد. این روش به فرد اجازه می دهد تا افکار منفی و رفتارهای اعتیادی را کنار بگذارد و توانایی خود را در مقابله با شرایط دشوار تقویت کند.
ترک اعتیاد با دارو
در این روش، داروها برای تسهیل فرآیند ترک و کاهش علائم ترک مصرف می شوند. داروهای مختلف مانند بنزودیازپین ها، ضد افسردگی ها، متادون و بوپرنورفین برای کاهش علائم ترک، کنترل اضطراب و تسکین دردهای ناشی از ترک استفاده می شوند. داروها به ویژه در مواقعی که فرد از ترک مواد به طور ناگهانی ناتوان است، کمک‌کننده خواهد بود.
روش ۱۲ قدم
این روش یک رویکرد گروهی است که بر اساس پذیرش مشکلات اعتیاد و تسلیم به یک قدرت بالاتر استوار است. در این فرآیند، فرد در جلسات گروهی شرکت کرده و از تجربیات دیگران بهره می برد. این روش به بیمار کمک می‌کند تا مسئولیت اعتیاد خود را بپذیرد و از حمایت گروه برای مبارزه با اعتیاد بهره مند شود.
علائم ترک کوکائین چند ساعت پس از قطع مصرف شروع می شود،با این حال، بدترین هوس ها و علائم ترک در اولین ماه ترک کوکائین ظاهر می شوند. شدت تأثیر ترک به میزان مصرف و دفعات مصرف کوکائین بستگی دارد.
مراحل ترک تدریجی اعتیاد
تفاوت ترک ناگهانی و تدریجی مواد مخدر در مراحب اجرایی کردن آنها مشخص می شود. مراحل ترک تدریجی اعتیاد عبارتند از:
ترک قرص ب۲ یا بوپرنورفین یک آرام بخش و ضد درد قوی است که روی مغز افرادی که سوء مصرف مواد مخدر دارند اثر گذاشته و سبب توقف علائم ترک ناگهانی مواد مخدر، کاهش میل برای مصرف مجدد، کاهش استفاده مواد و کمک به ثبات در درمان ترک اعتیاد می گردد.
ارزیابی و مشاوره اولیه
پزشک متخصص یا مشاور روانشناس، وضعیت جسمی و روانی فرد را ارزیابی می‌کند. هدف این ارزیابی، تعیین میزان وابستگی فرد به مواد، نوع ماده مخدر مصرفی، شرایط جسمانی و روانی و شناسایی مشکلات روانی مانند اضطراب یا افسردگی است که در طول فرآیند ترک تأثیرگذار هستند.
برنامه ریزی ترک تدریجی
برنامه‌ای دقیق برای کاهش تدریجی دوز مصرف مواد مخدر تنظیم می شود. این کار تحت نظر پزشک متخصص انجام می‌گیرد و مدت زمان کاهش دوز بسته به نوع ماده مخدر و شرایط فیزیکی فرد متغیر است. بیمار به تدریج مصرف خود را کاهش داده و بدن فرصتی برای هماهنگی با کاهش دوز پیدا می‌کند.
سم زدایی تدریجی
فرآیند سم زدایی شروع می شود که هدف آن حذف تدریجی ماده مخدر از بدن است. سم زدایی تدریجی در بیمارستان یا مرکز ترک اعتیاد تحت نظارت پزشک متخصص انجام می شود. به کمک این فرآیند، علائم ترک به شکل ملایم تر و با عوارض کمتر بروز می کند. پزشکان معمولا از داروهایی برای کاهش علائم ترک و جلوگیری از عوارض استفاده می کنند.
مدیریت علائم ترک و حمایت روانی
در طول فرآیند ترک تدریجی، علائم جسمی و روانی ترک مانند اضطراب، افسردگی، بی خوابی، تهوع و درد عضلانی بروز می کنند. پزشک متخصص و کادر درمانی به صورت پیوسته وضعیت بیمار را بررسی کرده و از داروها و روش های درمانی برای کاهش این علائم استفاده می‌کنند. این در حالی است که درمان های روانشناختی مانند مشاوره فردی یا گروهی به فرد کمک می کند تا با علائم روانی ترک مقابله کند.
آموزش مهارت های مقابله ای
بیمار مهارت هایی برای مقابله با وسوسه ها و شرایط تحریک‌کننده مصرف مواد می آموزد. درمان های رفتاری شناختی (CBT) یا مشاوره های حمایتی به فرد کمک می کنند تا رفتارهای منفی و افکار غلط خود را تغییر دهد و روش های جدیدی برای مقابله با استرس و شرایط دشوار پیدا کند.
پایان دوره سم زدایی و بازتوانی
پس از تکمیل فرآیند سم زدایی، بیمار همچنان به حمایت روانی و دارویی نیاز دارد تا از بازگشت به مصرف مواد جلوگیری شود. در این مرحله، درمان های حمایتی برای حفظ انگیزه فرد و تقویت اعتماد به نفس او ادامه خواهد یافت.
مراقبت های پس از درمان
پس از پایان مراحل اصلی ترک تدریجی، فرد همچنان باید تحت مراقبت های پیوسته باشد. جلسات درمانی و مشاوره برای جلوگیری از بازگشت به اعتیاد مهم است. همچنین، این مرحله شامل پیوستن به گروه های حمایتی و تقویت ارتباطات اجتماعی و خانوادگی است.
در مجموع، تفاوت ترک ناگهانی و تدریجی مواد مخدر به این موضوع اشره دارد که ترک تدریجی اعتیاد یک فرآیند زمان بر و نیازمند حمایت مداوم از سوی متخصصان است.
ترک الکل به یکی از موضوعات قابل توجه در خانواده ها و جوامع در تمام دنیا تبدیل شده است، چرا که سوء مصرف الکل هر روز بیشتر از پیش می شود.
ترک ناگهانی چیست؟
تفاوت ترک ناگهانی و تدریجی مواد مخدر را در اینجا با پرداختن به نحوه ترک ناگهانی یا سم‌زدایی سریع ادامه می دهیم. روشی که در آن مواد مخدر از بدن فرد معتاد در مدت زمانی کوتاه تر نسبت به سم‌زدایی عادی خارج می شود. در این روش، بیمار معمولاً بیهوش شده و داروهایی به او تزریق می شود که اثرات مواد مخدر مصرفی را در بدن فرد جایگزین می‌کنند. هدف این روش، تسریع در فرایند سم زدایی و کاهش علائم ترک مواد است. اگرچه سم‌زدایی سریع در برخی موارد برای افراد معتاد به هروئین یا مسکن ها مفید به نظر می رسد اما این روش گران قیمت و در عین حال بسیار خطرناک است. از جمله خطرات آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حمله قلبی
- آسپیراسیون (تنفس مواد خارجی به داخل ریه‌ها)
- عفونت
- افزایش دمای بدن
- پارانویا (توهمات و اضطراب شدید)
- تهوع و استفراغ
- مرگ
این روش در شرایط اضطراری و در مراکز درمانی با نظارت پزشکان متخصص انجام می شود. لازم به ذکر است که سم‌زدایی سریع برای ۱ نفر از هر ۵۰۰ نفر به طور جدی خطرناک بوده و حتی به مرگ منجر می شود.
سم‌زدایی اولین مرحله از ترک اعتیاد است و پس از آن، مراحل دیگری برای درمان و رهایی از اعتیاد باید به صورت تدریجی و با نظارت متخصص ادامه پیدا کند. از این رو، ترک ناگهانی هرچند ممکن است به سرعت مصرف مواد را متوقف کند اما به علت خطرات جدی آن چندان توصیه نمی شود.
مزایای ترک ناگهانی
تفاوت ترک ناگهانی و تدریجی مواد مخدر را با ذکر مزایا و معایب آنها ادامه می دهیم. ترک ناگهانی برای افراد خاصی، خصوصا کسانی که به دنبال یک راه حل سریع و مؤثر برای رهایی از اعتیاد به مواد مخدر هستند، جواب می دهد. مزایای آن:
سرعت در فرآیند ترک: یکی از مهم ترین مزایای ترک ناگهانی، سرعت بالای آن است. در این روش، مواد مخدر از بدن فرد به سرعت خارج می شود و علائم ترک به صورت فوری کاهش خواهد یافت.
کاهش زمان درمان: برخلاف روش های تدریجی که هفته ها یا ماه ها طول می کشد، ترک ناگهانی در مدت زمان کوتاه تری انجام می گیرد و برای افرادی که زمان محدودی دارند، مفید خواهد بود.
فرصت برای شروع دوباره: برخی معتادان که در صورت ترک تدریجی به لغزش می افتند، ممکن است ترک ناگهانی را به عنوان یک روش مؤثرتر برای شروع یک دوره جدید پاکی انتخاب کنند. این روش به آنها انگیزه می دهد تا گام های محکم تری برای رهایی از اعتیاد بردارند.
زمانی که مصرف شیشه را کنار می‌گذارید، یک‌سری از علائم ناشی از ترک شیشه در وجود شما پدیدار می‌شوند. شدت و حدّت علائم یا نشانه‌های اجتناب از مصرف شیشه در افراد مختلف، ممکن است، که با یکدیگر، متفاوت باشد.
معایب ترک ناگهانی
این عوارض به خاطر عدم مطالقت بدن با فقدان مواد مخدر و تغییرات سریع در سیستم عصبی و فیزیولوژیک فرد به وجود می‌آید. در نتیجه، ترک ناگهانی خطرات جدی برای سلامتی فرد به همراه دارد و باید تحت نظارت دقیق پزشکی صورت بگیرد.
احتمال اوردوز: ترک ناگهانی خطر ابتلا به اوردوز را افزایش می دهد. این به دلیل تغییرات شدید در سیستم بدن و عدم تطابق با سطح پایین مواد مخدر در بدن است.
تهوع و استفراغ: ترک ناگهانی منجر به تهوع و استفراغ شدید می شود. اگر محتویات معده به ریه ها وارد شوند به التهاب ریه ها و عفونت های ریوی منجر خواهد شد. در بدترین حالت، ورود استفراغ به ریه‌ها موجب خفگی و مشکلات تنفسی می شود.
اسهال: اسهال یکی از عوارض شایع ترک ناگهانی است. این عارضه به کاهش سطح آب و الکترولیت ها در بدن منجر می شود که در نتیجه اختلالات جدی در گردش خون ایجاد می کند. در برخی موارد حتی به سکته یا ایست قلبی منتهی خواهد شد.
اسپاسم عضلانی و درد مفصلی: ترک یکباره تریاک موجب گرفتگی عضلات و مفاصل می شود که با درد شدید و ناراحتی همراه است.