نوشیدنی های الکلی

نوشیدنی های الکلی را بر اساس نحوه تولید و درصد اتانول موجود در آن به دو دسته اصلی تقسیم می کنند که عبارتند از: نوشیدنی های الکلی تخمیری و نوشیدنی های الکلی تقطیری.

الکل طبی

الکل طبی استاندارد (الکل سفید) الکل اتیلیک با درجه خلوص حجمی 96% است که ناخالصی های کمتری از حد مجاز مشخص شده در استانداردها را دارد. این دسته از الکل ها علاوه بر مصارف پزشکی و خاصیت ضد عفونی کنندگی در صنایع داروسازی، غذایی و بهداشتی و آرایشی کاربرد دارند.

بیشترین خاصیت ضد عفونی کنندگی را الکل اتیلیک 70% دارد که همان الکل طبی است که با آب مقطر رقیق شده است. لازم به ذکر است که برای رقیق سازی الکل طبی با غلظت حجمی 70% نباید از آب لوله کشی استفاده شود چرا که آب شهری دارای املاح مختلف و کلر است. برای این منظور باید از آب مقطر یا آب معدنی استاندارد استفاده شود.

الکل صنعتی

الکل صنعتی استاندارد، الکل اتیلیکی است با درجه خلوص حجمی 90% که حاوی ناخالصی های غیر ممتاز در الکل طبی است. مثال متانول، آلدهی، آرسنیک، سرب یا مس. جهت تشخیص آسان الکل های طبی از الکل های صنعتی به دسته دوم مواد رنگی و تربانتین افزوده می شود و با رنگ زرد یا نارنجی به بازار عرضه می شوند.

باید توجه داشت که الکل های صنعتی استاندارد همان اتانول ناخالص هستند اما ترکیب شیمیایی الکل های صنعتی تقلبی متانول است که مصرف 5 میلی لیتر از آن سبب نابینایی و مصرف مقادیر بیشتر موجب مرگ می شود.

در ایران متانول که از فرآورده های پتروشیمی است صرفاً می بایست به رنگ آبی، با نام متانول و به همراه درج علامت هشدار و خطر مرگ عرضه شود. الکل صنعتی استاندارد منحصراً برای مصارف صنعتی تولید می شود. از آن به عنوان حلال، پاک کننده چربی و به عنوان سوخت استفاده می شود و هر گونه استفاده از آن در مصارف خانگی و شخصی مجاز نیست.

الکل خالص (مطلق)

با آب گیری از الکل طبی یا صنعتی، الکل خالص بدست می آید. درجه خلوص حجمی الکل بدون آب طبق استاندارد ایران بیشتر از 4/99% است و کاربرد آن در مواردی است که حضور آب در الکل مطلوب نیست. مثلاً در مصارف آزمایشگاهی یا بعضی محصولات دارویی، آرایشی، بهداشتی با به عنوان ماده افزودنی به بنزین اتومبیل ها.

تقسیم بندی نوشیدنی های الکلی

نوشیدنی های الکلی را بر اساس نحوه تولید و درصد اتانول موجود در آن به دو دسته اصلی تقسیم می کنند که عبارتند از:

نوشیدنی های الکلی تخمیری:

این دسته از نوشیدنی ها طی فرآیند تخمیری یعنی تبدیل قند موجود در انواع میوه ها (انگور، گیلاس، آلو، سیب و ...) و یا موارد نشاسته ای (جو، گندم، سیب زمینی، ذرت، برنج و ...) به گاز کربنیک و اتانول، تهیه می شوند.

بدین ترتیب که مخمرهای به کار برده شده در محیط بی هوازی (در غیاب اکسیژن) قند ها را تجزیه می نماید که حاصل آن محلولی از آب و الکل با درجه الکل نسبتاً پایین است. معمولاً زیر 15%. شراب ها و آبجو ها در این گروه قرار دارند.

نوشیدنی های الکلی تقطیری:

این دسته از نوشیدنی ها حاصل فرآیند تقطیر یعنی جداسازی آب از محلول آب و الکل هستند و از فرآورده های تقطیر شده به دست می آیند. نتیجه این فرآیند نوشیدنی هایی هستند با درجه الکل بالا که به این دسته از نوشیدنی ها لیکور سنگین گفته می شود.

انواع ودکا، جین، رام، تکیلا، ویسکی، برندی و ... از نوشیدنی های تقطیری هستند. ودکا به طور سنتی از تقطیر سیب زمینی تخمیر شده به دست می آید. برندی حاصل تقطیر شراب است و ویسکی از تقطیر آبجو بدست می آید.