خشم و اعتیاد دو پدیده روانی و رفتاری هستند که ارتباطی عمیق و پیچیده با یکدیگر دارند. مطالعات روانشناسی نشان دادهاند که رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر نهتنها علت و معلول است، بلکه هر یک میتواند دیگری را تقویت و تداوم بخشد. افرادی که دچار مشکلات کنترل خشم هستند، بیشتر در معرض استفاده از مواد مخدر بهعنوان راهی برای آرامش موقتی قرار میگیرند.
در کلینیک ترک اعتیاد افشار این موضوع بهصورت علمی مورد بررسی قرار میگیرد تا بتوان ریشههای روانی و عصبی این ارتباط را شناسایی و درمان کرد.
چرا خشم میتواند زمینهساز اعتیاد شود؟
خشم احساسی طبیعی است، اما زمانی که مدیریت نشود، به یک نیروی مخرب تبدیل میشود. پژوهشها نشان میدهد که یکی از دلایل اصلی رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر، ناتوانی فرد در تخلیه سالم هیجانات است. فردی که به طور مداوم دچار تنش، استرس یا احساس ناکامی است، ممکن است برای کاهش فشارهای درونی به مواد مخدر پناه ببرد.
در چنین شرایطی، مغز با مصرف مواد، احساس آرامش و پاداش موقت را تجربه میکند و این تجربه لذتبخش، مسیر وابستگی را آغاز میکند. کلینیک ترک اعتیاد افشار با استفاده از روشهای رواندرمانی رفتاری (CBT) به بیماران کمک میکند تا شیوههای سالمتری برای کنترل خشم و احساسات خود پیدا کنند.
بیشتر بخوانید: چگونه از اعتیاد به مواد محرک ریتالین خلاص شویم؟
تأثیر مواد مخدر بر بروز یا تشدید خشم
از سوی دیگر، یکی از ابعاد مهم رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر این است که مصرف مواد میتواند خود باعث تشدید خشم شود. موادی مانند شیشه، کوکائین و متآمفتامین سیستم عصبی را تحریک کرده و کنترل هیجانات را دشوار میسازند. در نتیجه، مصرفکنندگان بیشتر در معرض پرخاشگری، رفتارهای تهاجمی و تصمیمگیریهای هیجانی قرار میگیرند.
در کلینیک ترک اعتیاد افشار مشاهده میشود که بسیاری از بیماران پس از مصرف مواد، دچار نوسانات خلقی شدید، احساس گناه و طغیان خشم در برابر خود یا اطرافیان میشوند. این چرخه خطرناک باعث میشود که خشم و مصرف مواد به صورت متقابل یکدیگر را تقویت کنند.
بیشتر بخوانید: خطرات تداخل استامینوفن و الکل
نقش آسیب های کودکی در رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر
تحقیقات نشان دادهاند که ریشه بسیاری از مشکلات خشم و اعتیاد در دوران کودکی شکل میگیرد. افرادی که در محیطهای پرتنش، با خشونت یا بیتوجهی بزرگ شدهاند، در بزرگسالی بیشتر در معرض رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر قرار دارند.
تجربههای تلخ دوران کودکی، موجب میشود فرد یاد نگیرد چطور احساسات خود را ابراز کند و در مواجهه با مشکلات، به راهکارهای ناسالم مانند مصرف مواد روی آورد.
روانشناسان کلینیک ترک اعتیاد افشار با بررسی گذشته و تجارب شخصی بیماران، به آنها کمک میکنند تا الگوهای رفتاری و هیجانی نادرست خود را بازشناسند و اصلاح کنند.
بیشتر بخوانید: شربت اپیوم چیست؟
درمان همزمان خشم و اعتیاد
درمان اعتیاد زمانی کامل و ماندگار است که همراه با درمان مشکلات هیجانی مانند خشم انجام شود. در کلینیک ترک اعتیاد افشار از رویکردی چندوجهی استفاده میشود که شامل درمان دارویی، رواندرمانی، جلسات گروهی و آموزش مهارتهای کنترل هیجان است.
این مرکز به بیماران کمک میکند تا در کنار ترک مواد، مهارتهای زیر را یاد بگیرند:
-
تشخیص موقعیتهایی که باعث خشم میشوند
-
بهکارگیری تکنیکهای تنفس و آرامسازی ذهن
-
جایگزینی رفتارهای سالم به جای پرخاشگری یا مصرف مواد
این روش درمانی بهصورت علمی اثبات کرده که میتواند احتمال بازگشت به مصرف مواد را تا حد زیادی کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: ماده مخدر مسکالین چیست؟
نقش خانواده در کنترل خشم و ترک اعتیاد
خانواده نقش بسیار مهمی در رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر دارد. فردی که در محیط خانوادگی خود احساس حمایت، درک و همدلی میکند، بسیار راحتتر میتواند مسیر درمان را طی کند.
در کلینیک ترک اعتیاد افشار جلسات مشاوره خانوادگی برگزار میشود تا اعضای خانواده بیاموزند چگونه با بیمار ارتباط مؤثر برقرار کنند و از واکنشهای خشمآلود در برخورد با او پرهیز نمایند.
پذیرش، مهربانی و ایجاد فضای گفتوگو به جای تنش، از مؤثرترین ابزارها برای پیشگیری از بازگشت مجدد بیمار به مصرف مواد است.
خشم چیست؟
خشم مانند دیگر هیجان ها یکی از هیجان های طبیعی بشری است و همه افراد کم و بیش آن را تجربه می کنند. هیجان خشم در دامنه ای از برانگیختگی خفیف تا خشم شدید قرار دارد. خشم می تواند تغییرات جسمانی زیادی در بدن ایجاد کند. افزایش ضربان قلب و فشار خون، احساس گرما و سرخ شدن و غیره از جمله علائم و نشانه های خشم هستند.
بیشتر بخوانید: برای ترک ناس چه باید کرد؟
اثرات خشم
خشم می تواند بر چگونگی تفکر و رفتار فرد تأثیر بگذارد، زیرا افراد در حالت خشم گرایش بیشتری به منفی اندیشیدن دارند. وقتی خشم شدت می یابد، فرد به پرخاشگری دست می زند که می تواند به دو صورت پرخاشگری کلامی و غیر کلامی باشد. گرچه افکار منفی باعث بروز خشم می شوند، خشم نیز می تواند افکار منفی زیادی را برانگیزد، بنابراین می توان نتیجه گرفت که بین آنها رابطه تعاملی وجود دارد.
خشم واکنشی سازنده به تهدید، به ویژه در شرایطی که فرد باید از خود دفاع یا خود را برای مقابله با خطر آماده کند، محسوب می شود. ممکن است برای بیماران این سؤال پیش بیاید که اگر خشم احساسی طبیعی است، چرا باید کنترل شود، در این موارد لازم است نگرش بیماران را نسبت به این موضوع اصلاح کنید: هدف از کنترل خشم فرو خوردن یا سرکوب آن نیست، بلکه این است که افراد بتوانند به شیوه ای سالم خشم خود را ابراز کنند.

احساس خشم، به نوبه خود، موجه و پذیرفتنی است و آن چه مهم است چگونگی ابراز آن است. فرونشانی و پرخاشگری دو شیوه ناسالم ابراز خشم به شمار می روند. پرخاشگری می تواند به دو صورت کلامی و غیر کلامی باشد. فرو خوری و سرکوب خشم نه تنها برای سلامتی جسم و بدن زیان بار است، بلکه استرس زاست، به علاوه، احساس خشم برای افراد در حال ترک اعتیاد محرکی برای لغزش به شمار می رود. ارائه این توضیحات قبل از آموزش کنترل خشم به بیماران ضروری است.
رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر
بین خشم و اعتیاد رابطه وجود دارد. بسیاری از افراد وابسته به مواد مخدر می گویند که به دنبال احساس خشم به مصرف مواد مخدر روی می آورند. در موارد زیادی مصرف مواد مخدر روشی است برای بی حس کردن درد ناشی از هیجان های منفی از جمله خشم، احساس بی ارزشی و احساس ناکامی، همچنین ناتوانی در کنترل هیجان های منفی، به ویژه خشم، یکی از پیامدهای مصرف مواد مخدر به شمار می رود.
با این توضیحات متوجه می شوید که فرد در چرخه مخرب مصرف – خشم قرار می گیرد و مداخله و کنترل هر یک از این ها بر دیگری تأثیر می گذارد. با ارائه این توضیحات مراحل خشم را به بیماران آموزش دهید.
بازسازی شخصیت پس از درمان
پس از ترک اعتیاد، درمان خشم باید همچنان ادامه یابد. در بسیاری از بیماران، ریشههای رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر هنوز بهطور کامل از بین نرفته و نیاز به پیگیری دارد.
در برنامههای پساتراپی کلینیک ترک اعتیاد افشار، تمرکز بر رشد شخصی، ارتقای هوش هیجانی و بازسازی اعتمادبهنفس فرد است. بیمار یاد میگیرد چگونه احساسات خود را بروز دهد، تصمیمهای منطقی بگیرد و با استرسهای زندگی بدون بازگشت به مصرف مواد مقابله کند.
سخن آخر
در نهایت، باید گفت رابطه بین خشم و اعتیاد به مواد مخدر رابطهای دوطرفه و بسیار تأثیرگذار است. خشم کنترلنشده میتواند مسیر وابستگی به مواد را هموار کند و از سوی دیگر، مصرف مواد مخدر میتواند شدت خشم را افزایش دهد.
درمان موفق زمانی اتفاق میافتد که هر دو مشکل بهطور همزمان و علمی مورد توجه قرار گیرند.
کلینیک ترک اعتیاد افشار با بهرهگیری از پزشکان، روانپزشکان و روانشناسان متخصص، محیطی امن برای درمان جامع بیماران فراهم کرده است تا بتوانند کنترل خشم خود را بازیابند، از وابستگی به مواد رها شوند و زندگی سالمی را از نو آغاز کنند.
