آشنایی با متادون
ترک متادون موضوع اصلی این مطلب است که به آن خواهیم پرداخت. اما پس از آن بهتر است کمی با خود این ماده آشنا شویم و پس از آن به ترک متادون بپردازیم. متادون یک ماده شبه مخدر است و عملکردی مثل هروئین دارد. اما به عنوان یک داروی جایگزین جهت کمک به کسانی که درگیر اعتیاد به مواد مخدری همچون تریاک، هروئین، مرفین و… هستند، تجویز می شود.
در کمپ های ترک اعتیاد غیر اصولی برای ترک اعتیاد، متادون را به شکل روزانه به یک فرد می دهند. آن ها تصور می کنند که این ماده به اشخاص کمک می کند، هر نوع مواد مخدر دیگری که از آن استفاده می کنند را متوقف نماید! در حالتی که متادون نوعی دیگر از شبه مخدر ها است و بر گیرنده های اوپیوئیدی گذاشته و به همین دلیل قدرت اعتیاد زایی زیادی داشته و وابستگی فیزیکی و ذهنی برای فرد ایجاد می کند و شخص تنها نوع اعتیاد خود را از ماده مخدری دیگر به متادون تغییر می دهد.
از سمتی این دارو شکل واکنش سیستم عصبی به درد را تغییر و تسکین می دهد. اگر درد بالایی بر اثر آسیب دیدگی، جراحی یا بیماری طولانی مدت دارید، احتمال دارد پزشک جهت درمان درد، این دارو را تجویز نماید.
این روزها مصرف این ماده مخدر در حال بالا رفتن است و آثار اجتماعی مضری را برای سلامتی جامعه دارد. طی چند سال گذشته تعداد کسانی که جهت متادون نسخه دریافت کرده اند، به صورت چشمگیری افزایش داشته است. در حالی که این ماده نه تنها اعتیاد آور است، بلکه یکی از مهم ترین عوامل مرگ و میر ناشی از اوردوز است. از این رو ترک متادون مقوله ای است که به شدت بایستی مورد توجه قرار گیرد.
متادون یک ماده مخدری صنعتی است. متادون در دسته ای از داروها قرار دارد که به عنوان داروهای ضد درد شناخته می شوند. اغلب از آن به عنوان یک درمان نگهدارنده جهت مهار اعتیاد به مواد مخدر و… و گاهی نیز جهت تسکین درد های شدید نظیر سرفه های تکراری و خشک به کار می رود.
این دارو علاوه بر تسکین درد بیشتر به عنوان بخشی از درمان وابستگی به هروئین یا نارکوتیک ها استفاده می گردد. تأثیر این دارو بر بدن شخص همچون تأثیری است که مورفین بر بدن می گذارد، ولی طولانی تر. متادون درمانی از بروز علائم ترک تریاک پیشگیری کرده و تقاضای آن را کاهش داده یا از بین می برد.
این ماده به عنوان یک مخدر “صنعتی” مصرف می گردد و به شکل پودر کریستالی سفید رنگ یا قرص و شربت است. به علاوه این ماده به شکل های دارویی به صورت قرص خوراکی، نوع تزریقی، پودر و محلول خوراکی در بازار وجود دارد.
مصرف به شکل خوراکی متادون از راه دستگاه گوارش جذب بدن شده و سریعا وارد جریان خون شخص می شود. اثرگذاری آن پس از نیم ساعت شروع گشته و شدیداً بر عملکرد سیستم عصبی، قلبی – عروقی شخص اثر می گذارد. مصرف این دارو سبب شل شدن عضلات شده و بعد از گذشت دقایق نخستین مصرف، حدود ۴ الی ۶ ساعت فرد تحت تأثیر دارو قرار دارد. هر چند که این ماده در زمان سم زدایی مواد از بدن مورد استفاده قرار می گیرد ولی خود این ماده هم به نوعی برای شخص وابستگی به وجود آورده و در صورت عدم استفاده متادون، شخص دچار حالت علائم ترک و خماری می گردد.
به علت آنکه شخص می خواهد حالت آرام بخشی را تکرار کند، به مصرف بیش از اندازه این دارو روی می آورد که سبب ایجاد عوارض شدید و خطرناک بر روی بدن می شود. از جمله سبب تنگی نفس شخص شده که می تواند باعث مرگ او شود. مصرف متادون به علاوه سبب ایجاد اختلالات روحی و روانی هم می گردد، پس افرادی که با ماشین های سنگین کار می کنند از مصرف این ماده منع شده اند.
در مجموع باید گفت که مصرف این ماده در طولانی مدت احتمال دارد آنچنان سبب اعتیاد و وابستگی شدید شخص شود که فرد مجبور باشد سریعاً جهت شروع دوره درمانی ترک متادون به مراکز ترک اعتیاد مراجعه نماید. هنگامی فردی پس از مصرف متادون دچار مسمومیت گردد نشانه هایی در او نمایان خواهد.
متادون دارویی است که فقط با نسخه قابل تهیه است و تهیه آن از موارد دیگر، غیرقانونی است. مصرف غیر قانونی متادون نیز سبب اعتیاد، بروز رفتارهای خطرناک و بروز علائم مسمومیت یا عوارض جانبی می گردد.
مقدار مصرف این دارو تنها بر مبنای تشخیص پزشک و با توجه به شرایط شخص تعیین می گردد. چنانچه متادون به عنوان داروی ترک اعتیاد تجویز شده باشد، احتمال دارد نیاز به مصرف طولانی مدت آن باشد.
بعد از طی دوره درمان، پزشک مقدار مصرف متادون را به تدریج کاهش داده تا به آرامی دارو قطع شود. زیرا که با مصرف کنترل نشده این ماده اعتیاد آور، عوارض متادون به مرور خودش را نشان خواهد داد.
بعضی عوارض متادون همچون یبوست، دپرشن، مشکلات تنفسی و تهوع ممکن است در ابتدای مصرف این ماده رخ بدهد. توجه داشته باشید که متادون نحوه پاسخ دهی مغز به درد را تغییر می دهد و شخص احساس تسکین می کند. این ماده در ترک مخدر دیگر به کار می رود، زیرا که اثرات کندی داشته و مانع بروز نشانه های سندروم محرومیت می گردد. این نوع از درمان را جایگزین درمانی می نامند.
جایگزین درمانی فقط با نظر پزشک و تحت مراقبت قابل اجراست. زیرا که احتمال دارد شخص مبتلا به اعتیاد، متادون را جایگزین مواد مصرفی خود نموده و به این دارو وابسته گردد.
ترک متادون
ترک اعتیاد متادون همانند ترک انواع مواد مخدر و توهم زا به یکباره صورت نمی پذیرد و بیمار برای رهایی از این ماده افیونی نیازمند به مراجعه به پزشک متخصص و گذراندن دوره ترک می باشد.
همچنین ترک متادون عارضه هایی با خود به همراه دارد که در طی دوران ترک، بیمار از آن بی بهره نخواهد ماند. مشکلاتی از قبیل اختلالات خواب، دردهای جسمانی، احساس سرگیجه و منگی، تعریق های شبانه و ... .
بسیاری از افراد تصور می کنند که می توانند در منزل و بدون نظارت پزشک متخصص اقدام به ترک متادون کنند. در حالیکه باید تأکید داشت که با ترک غیر اصولی و سرخودانه متادون نه تنها موفق به ترک آن نمی شوند بلکه عوارض و پیامدهای جبران ناپذیری را برای جسم و روان خود بوجود می آورند.
باید به این نکته توجه داشت که ترک خودسرانه متادون خطرناک است. نامنظم شدن تعادل بدن و افزایش تمایل به مصرف مجدد مواد مخدر از عارضه هایی است که بیمار با آن روبرو می شود و متأسفانه در برخی موارد نیز با ایست قلبی و مرگ نابهنگام بیمار مواجه می شویم.
متادون در چه مواردی مصرف و کاربرد دارد؟
مناسب ترین زمان مصرف متادون چه زمانی است و نحوه مصرف قرص متادون چیست؟ همان گونه که گفته شد، جهت مهار درد های نسبتا متوسط تا شدید از قرص خوراکی، استفاده می گردد. به طور معمول هنگامی که دیگر مسکن های غیر افیونی تأثیری بر کم کردن درد شخص ندارند، یا شدت درد از آستانه تحمل بیشتر می رود، مصرف متادون توصیه می گردد.
دیگر کاربرد این ماده مهار اعتیاد به مخدر است. در این مرحله پزشک جهت کنترل عوارض ناشی از ترک، مصرف این ماده را تجویز می نماید. جهت مصرف کننده های تزریقی که به ویروس ایدز مبتلا شده اند نیز متادون تزریقی تجویز می شود.
تجویز دوز، تعداد مصرف و شکل دارو اعم از اینکه به صورت قرص باشد یا شربت، به عوامل پایین بستگی دارد:
* سن شخص
* وضعیت جسمانی
* وجود بیماری زمینه ای و شرایط درمان
* واکنش بدن نسبت به نخستین دوز مصرف دارو
* شرایط پزشکی.
مناسب است قرص و شربت متادون همراه با آب مصرف گردد و جهت قورت دادن قرص به سراغ دیگر نوشیدنی ها نروید. در همین راستا استفاده دوغ و متادون نیز به علت وجود کلسیم در دوغ توصیه نمی شود.
این دارو جهت درمان کسانی که تشخیص اختلال مصرف مواد افیونی دارند و جهت درمان هروئین و دیگر وابستگی های مواد افیونی تجویز می گردد و ترک مصرف داروهای مضر را برای اشخاص آسان می کند. مصرف متادون در بدنسازی کاربردی ندارد و به افزایش توده های عضلانی کمکی نخواهد نمود و مصرف سر خود آن باعث اعتیاد و نیاز به ترک متادون خواهد شد.
روش های ترک اعتیاد به متادون
در روش ترک متادون، از داروهایی همچون بوپرنورفین و کلونیدین استفاده می شود. این دارو های به جهت آسان کردن فرآیند ترک و کاهش بعضی از نشانه های دردناک مورد استفاده قرار می گیرند. ترک متادون با قرص کلونیدین سبب کاهش علائمی همچون اضطراب، تحریک، آبریزش بینی و گرفتگی مفصلی می گردد.
نالترکسون نیز یک سم زدای قوی است که ۲ الی ۳ روز، علائم ترک متادون را کاهش می دهد.
روش سنتی ترک متادون
در روش سنتی ترک متادون، ترک به شکل تدریجی انجام می شود. در این شیوه به طور معمول ۵ تا ۷ هفته زمان لازم است. در این راه، نخست مصرف متادون را تا ۳۰ میلی گرم در روز کاهش می دهند. پس از آن در هر هفته، مصرف را به ۵ میلی گرم کاهش می دهند تا مصرف به ۲۰ میلی گرم رسد. پس از آن اندازه مصرف در هر هفته کم تر از ۵ میلی گرم کاهش داده می شود تا اینکه که به صفر برسد. این روش از ترک متادون به صورت ناگهانی و ترک یکدفعه مؤثر تر است. با این وجود، در صورت مشاهده وسوسه های بیش از اندازه برای مصرف دوباره، به یک روانشناس معتبر مراجعه کنید.
بهترین روش برای ترک متادون کدام است؟
دو روش درمانی جهت ترک متادون وجود دارد. سم زدایی تدریجی و سم زدایی فوق سریع که پس از ویزیت اولیه مشخص خواهد شد.
سم زدایی تدریجی متادون
این روش مناسب افراد با دوز مصرفی بیش از 20 سی سی یا 80 گرم است و طی 10 الی 14 روز بستری در کلینیک ترک اعتیاد، سم زدایی انجام می گردد. توجه نمایید که مدت زمان بستری با توجه به مقدار و دوز مصرفی، شرایط سلامت جسمانی و روانی افراد احتمال دارد کمتر یا بیش تر از مدت زمان ذکر شده باشد. در سم زدایی، افراد به شکل منظم به وسیله روانپزشک ویزیت شده و دارو برای کاهش درد و خماری و پیشگیری از بروز مشکلات جسمانی و روانی تجویز می شود و وضعیت افراد به شکل شبانه روزی به وسیله پرستاران کنترل می شود و پس از انجام سم زدایی، فرد مرخص و در صورت نیاز و صلاح دید پزشک دارو های تنظیم خواب و کنترل نشانه های ترک متادون تجویز می شود. به علاوه تا مدتی پس از ترخیص ضروری است که افراد به جهت کنترل حالات و عدم لغزش به شکل هفتگی و ماهیانه در جلسات روانشناسی و روانپزشکی شرکت کنند.
سم زدایی فوق سریع
این روش مناسب افراد با دوز مصرفی کمتر از 10 سی سی یا 40 میلی گرم است و با 2 شب و 3 روز بستری همراه است. جهت انجام سم زدایی فوق سریع، فرد پس از بستری در کلینیک ترک اعتیاد، یک شب تحت نظر پزشک است و فردای آن روز، سم زدایی فوق سریع به وسیله پزشک متخصص بیهوشی و کادر درمان زیر نظر پزشک معالج انجام خواهد شد. جهت انجام سم زدایی فوق سریع در ترک متادون بایستی فرد حداکثر 40 سال سن و بدون بیماری قلبی و گوارشی باشد.
توجه: مرسوم ترین و کارساز ترین روش جهت ترک متادون سم زدایی تدریجی متادون است.
روش درمان اعتیاد و ترک متادون در کلینیک ترک اعتیاد افشار، حذف کامل ماده مخدر است نه جایگزین کردن نوعی مخدر با مخدر دیگر. ما در مرکز ترک اعتیاد افشار معتقدیم اصلی ترین بخش از مراحل درمانی ترک متادون پس از ترخیص فرد و بهبودی فیزیکی آن صورت می گیرد، ما بعد از ترخیص، فرد و خانواده وی را تنها نمی گذاریم. سیر درمان در کلینیک افشار بعد از سم زدایی و درمان فیزیکی با خدمات روانکاوی و روانشناختی ادامه خواهد داشت. این خدمات به شکل جلسات خصوصی و یا گروه درمانی به بیماران ارائه می شود.
ترک متادون در خانه
بهترین روش ترک متادون بدون درد و خماری، پس از ویزیت فرد توسط روانپزشک مشخص می گردد. علائم ترک با تاخیر و 3 الی 4 روز بعد از قطع مصرف، شروع می شود و در روز 6 به اوج می رسد و به طور معمول بعد از 2 تا 3 هفته برطرف می گردد. بایستی بدانید همان گونه که مصرف این ماده دارای عوارض است، ترک غیر اصولی متادون هم عوارض روحی و جسمی بسیاری دارد. پس ترک متادون در خانه اصلا پیشنهاد نمی شود. ترک متادون به شکل غیر اصولی در خانه می تواند برای افراد آزاردهنده و با درد های عضلانی همراه باشد، ولی پذیرش و درمان در کلینیک ترک متادون این امکان را به افراد می دهد تا بدون درد و خماری اقدام به ترک متادون نمایند. توصیه می کنیم جهت ترک متادون به کلینیک ترک اعتیاد افشار به عنوان بهترین کلینیک ترک اعتیاد تهران، مراجعه کنید تا با بهره گیری از بهترین روش ترک و دریافت خدمات پزشکی اقدام به کسب سلامتی خود کنید.
نشانه های ترک اعتیاد متادون
علائم و نشانه های ترک اعتیاد به داروی متادون برعکس دیگر مواد افیونی سه یا چهار روز پس از قطع مصرف متادون آغاز می شود. این علائم که در بالا به اختصار به آنها اشاره ایی نیز داشتیم تا یک هفته به طول می انجامد. اما در کل روند ترک متادون یک دوره درمانی 2 تا 4 هفته ایی می طلبد که این زمان با توجه به شرایط جسمانی و روحی بیمار و همچنین مدت زمان مصرف متادون کاملاً متفاوت می باشد. در بیمارانی که سابقه مصرف یک ساله و یا بیشتر را دارند مدت زمان ترک طولانی تر خواهد بود.
از دیگر علائم و عارضه های روحی و روانی ترک داروی متادون می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- اختلالات خواب
- حالت تهوع
- دردهای جسمانی
- از دست دادن اشتها
- افت فشار خون
- اختلالات جنسی
- تاری دید
- افسردگی و اضطراب
- بی قراری
به همین دلیل است که بیمار به تنهایی نمی تواند دوران ترک را پشت سر بگذراند و نیاز به نیروی متخصص و کارآمد دارد تا تحت نظر پزشک متخصص بتواند دوران ترک را به آسودگی پشت سر گذاشته و سلامت جسمی و روانی خود را بدست آورد.
روند ترک متادون
- برای ترک اعتیاد به متادون تصمیم و انگیزه فرد برای ترک اولین و مهم ترین گام به حساب می آید.
- گام بعدی مراجعه به کلینیک های معتبر ترک اعتیاد و قرار گرفتن تحت نظر پزشک متخصص و افراد باتجربه باشد.
- یکی از مواردی که بیمار باید نسبت به آن آگاهی داشته باشد این است که در طول دوره درمان با چه مشکلات و چالش هایی روبرو خواهد شد.
- برنامه دوره های روان درمانی با روانپزشک و مشاورین و از سوی دیگر برنامه های دارو درمانی که به تدریج و با اصول پزشکی داروی اعتیادآور را از جسم بیمار خارج کند.
- مرحله سم زدایی مواد یکی از مهمترین مراحل ترک اعتیاد است، چرا که پزشک متخصص در انتخاب و تجویز دارو می بایست آگاهی کافی داشته باشد تا مبادا فرد پس از گذراندن دوره ترک متادون به دارو یا ماده ی دیگری اعتیاد پیدا کند.
- همچنین از بیماران انتظار می رود که پس از ترک کامل تا مدتی بعد نیز به دوره های روان درمانی و مشاوره تحت نظر روانپزشک ادامه دهند تا بیمار از نظر روحی نیز سلامت کامل خود را حفظ نماید.
جهت مشاوره رایگان ترک متادون با شماره ۰۲۱ ۲۶۱۲۱۲۵۳ تماس بگیرید
سوالات متداول ترک متادون
قرص متادون چند روز در بدن میماند؟
متادون بسته به مقدار مصرف حدود 8 الی 59 ساعت به شکل فعال در بدن باقی می ماند. ولی مدت زمانی که متادون در آزمایشات امکان تشخیص دارد بستگی به آزمایش دارد و تا حدود 2 هفته می تواند نتیجه تست اعتیاد به متادون را مثبت نشان دهد. متادون تا حدود 60 ساعت بعد از مصرف در بدن فعال است. به عبارت دیگر پس از این مدت اگرچه متادون در بدن هست و در آزمایشات قابل تشخیص است ولی اثرات دارو بعد از 2 تا 3 روز کاملا از بین می رود.
در دوره ترک متادون فرد با چه علائمی مواجه می شود؟
شخصی که دچار اعتیاد متادون شده است، پس از ترک متادون، نشانه هایی خواهد داشت که عبارت اند از:
* گیجی* یبوست* سرگیجه* حالت تهوع* درد عضلانی* تعریق شدید* مشکلات خواب*مشکل در تنفس
در بعضی شرایط علائم ترک متادون احتمال دارد به حدی شدید باشد که شخص نشانه های زیر را تجربه نماید:
* افسردگی* بی خوابی* آبریزش بینی* لرز و گرگرفتگی* بی قراری و اضطراب* درد عضلانی یا درد مفاصل* تمایل شدید به مصرف دوباره