سرخوشی ناشی از مصرف شیشه، کاذب بوده و چیزی نیست جز آزادسازی دوپامین در مغز مصرف‌کننده. به همین دلیل، ماده مخدر شیشه جزو مواد اعتیادآور به شمار می‌رود. از سوی دیگر، مصرف این ماده باعث ایجاد اختلالاتی مانند بی‌خوابی شدید، بی‌اشتهایی مفرط، تشنگی زیاد و… می‌شود که در ادامه به اثرات و عوارض ناشی از مصرف آن می‌پردازیم.
شیشه یا مت‌آمفتامین، ماده مخدری محبوب و رایج در میان جوانان، به‌خصوص در مهمانی‌های شبانه است. این ماده از نظر ظاهری شکلی مشابه پودر بی‌رنگ و بی‌بو با طعمی تلخ یا قطعات ریز کریستالی دارد که معمولاً به رنگ آبی یا سفید روشن است. شیشه در بسته‌بندی‌های بسیار کوچک پلاستیکی عرضه می‌شود. ماده مخدر شیشه در کشورهای مختلف نام‌های متفاوتی دارد، ولی در ایران آن را با نام‌های رایجی همچون آیس، کریستال مت، دوپ، نمک هاوایی، سوخت موشک، کرانک یا گچ می‌شناسند. اثرات و حالات ناشی از مصرف شیشه در انسان کاملاً مشابه حالتی است که فرد اکستازی مصرف کرده باشد.
البته باید اشاره کرد که اثرات و عوارض ناشی از مصرف شیشه از فردی به فرد دیگر کاملاً متفاوت است و این تفاوت‌ها به عواملی مانند موارد زیر بستگی دارد:
-
میزان ماده مصرفی
-
مدت زمان مصرف
-
شرایط جسمی و روحی مصرف‌کننده
-
جنسیت
-
سن
با این حال، استفاده از ماده مخدر شیشه زندگی اجتماعی، عاطفی، سلامت جسمانی و آینده فرد مصرف‌کننده را به‌طور کلی تحت تأثیر قرار داده و فرد را به نابودی می‌کشاند.
روش های مصرف شیشه
-
کشیدنی (در لوله‌های شیشه‌ای کوچک که «پایپ» نام دارند)
-
تزریق در رگ
-
استنشاقی
-
بلعیدنی
البته هر کدام از این روش‌ها طول اثر متفاوتی دارند و از سوی دیگر مشکلات و اختلالات خطرناک و منحصر به فرد خود را برای فرد مصرف‌کننده به همراه خواهند داشت. به‌عنوان مثال، در حالت تزریق شیشه به بدن، این ماده به سرعت وارد جریان خون شده و به سمت دستگاه عصبی مرکزی می‌رود و بر روی سیستم عصبی اثر می‌گذارد، اما مدت زمان تأثیرگذاری آن کوتاه‌تر است. یا در مورد روش تدخینی یا کشیدنی می‌توان گفت که این روش با تأخیر بیشتری در فرد اثر می‌گذارد، اما دوام آن طولانی‌تر است.
علائم و مصرف شیشه
متقاعد کردن مصرف‌کننده به ترک شیشه پیش از بروز علائم مصرفی، کمی سخت خواهد بود. تدخین یا استنشاق شیشه (متامفتامین) تأثیر شدیدی بر سیستم عصبی مرکزی می‌گذارد. به تدریج، تغییرات قابل‌ملاحظه‌ای در خلق و خو و رفتار مصرف‌کننده شیشه به وجود خواهد آمد. تحریک مغز و افزایش میزان دوپامین باعث سرخوشی کاذب و احساس افزایش تمرکز در فرد می‌شود. در نهایت، روی آوردن به مصرف این ماده صنعتی، فرد را به‌طور قابل توجهی به استعمال شیشه وابسته می‌سازد.
علائم مصرف شیشه به دوز مصرفی و مدت‌زمان مصرف آن در طول روز بستگی دارد. این علائم، بسته به ویژگی‌های ظاهری معتادان، در بین آن‌ها متفاوت خواهد بود. بروز بی‌خوابی در طول مدت اعتیاد به این ماده نشئگی‌آور امری بدیهی است. گاهی اوقات، از معتادان به شیشه رفتارهای پرخاشگرانه سر می‌زند و به آن‌ها احساس توهم دست می‌دهد. اشتهای آن‌ها به مراتب کم شده و تعریق زیاد را تجربه می‌کنند. دهان مصرف‌کنندگان شیشه در طول روز خشک می‌شود و پلک چشم آن‌ها به سرعت می‌پرد. پوسیدگی زودرس دندان‌ها نیز از مشکلات شایع در این افراد است. از دست رفتن حافظه و لرزش دست‌ها در برخی مواقع از دیگر عوارض شایع به شمار می‌روند.
اثرات ناشی از مصرف ماده مخدر شیشه
-
خشک شدن دهان
-
سردرد حاد
-
تهوع
-
تعریق
-
سرگیجه
-
فشار خون بالا
-
دمای بالای بدن
-
افزایش ضربان قلب
-
زخم شدن لب‌ها ناشی از خشکی
-
لرزش در اندام‌ها بخصوص در دست‌ها
-
سرخوشی کاذب
-
بی‌قراری
-
رفتار خصمانه
-
پرحرفی
-
پارانویا (اختلالات سمعی و بصری)
-
سوءظن شدید
-
تغییرات خلقی
-
اختلالات کلیوی
-
اختلالات تنفسی
-
افزایش میل جنسی غیرعادی
لازم به ذکر است که اکثر این اثرات پس از گذشت یک تا دو روز فروکش می‌کنند، اما عوارضی که بر جسم و روان مصرف‌کننده شیشه باقی می‌ماند بسیار مخرب‌تر و خطرناک‌تر خواهد بود.
در بسیاری از گزارش‌ها آمده که فرد پس از سوءمصرف ماده مخدر شیشه اقدام به رفتارهای جنون‌آمیز کرده است که به نوعی تهدید جدی برای جان اطرافیان و حتی خود فرد تلقی می‌شود.
عوارض ناشی از مصرف شیشه
مصرف ماده توهم‌زای شیشه به احساس کامجویی و لذت در مغز می‌انجامد. اراده و عزم راسخ بیمار در طول دوران اعتیاد به شیشه به تدریج فرو می‌پاشد. تداوم مصرف این ترکیب اعتیادآور پیامدهای جانبی جبران‌ناپذیری برای جسم و روح فرد به‌جای می‌گذارد. پوست مصرف‌کنندگان شیشه به مرور زمان چروکیده و افتاده به نظر می‌رسد. کم‌کم پوست بدن آن‌ها ترک می‌خورد و منافذ پوستی‌شان آسیب می‌بیند. روزبه‌روز از قوه بینایی افراد وابسته به مصرف شیشه کاسته می‌شود. طولی نمی‌کشد که افسردگی و پارانویا به سراغ معتاد شیشه‌ای می‌آید. به تدریج سلول‌های مغزی او تحلیل می‌روند و در مهارت‌های حرکتی اختلال بروز می‌کند. ضریب هوشی (IQ) و سلول‌های عصبی این افراد در طول دوره اعتیاد آسیب می‌بینند.
عوارض کوتاه مدت مصرف شیشه
برای ترک مؤثر شیشه، باید با اثرات کوتاه‌مدت مصرف آن آشنا باشید. احساس نشئگی و سرخوشی کاذب به همراه توهم لذت‌بخش از علائم زودگذر مصرف شیشه هستند. بدن بیمار پس از مدت کوتاهی به ماده شیشه عادت می‌کند و لذت ناشی از آن کاهش می‌یابد. در همان دفعه اول تدخین، هوس مصرف مجدد و مکرر آن به سر بیمار می‌زند. ممکن است مصرف‌کننده شیشه پس از اولین مصرف این ماده توهم‌زا نسبت به جدی گرفتن فرصت‌های زندگی بی‌تفاوت شود.
عوارض بلند مدت مصرف ماده مخدر شیشه
-
بیماری‌های قلبی و عروقی
-
تکیده شدن چهره و پوست
-
بیماری‌های دهان، لثه و دندان
-
افسردگی شدید
-
عدم توانایی در کنترل مهارت‌های حرکتی
-
سوزش پوست و احساس حرکت کرم زیر پوست
-
تضعیف حافظه
-
روان‌پریشی
-
مشکلات خواب (کم‌خوابی یا بی‌خوابی شدید)
-
خونریزی مغزی
-
سکته مغزی
-
مرگ
از اثرات عدم ترک شیشه در درازمدت می‌توان به وسواس شدید، پرخاشگری، اندیشه به خودکشی و… اشاره کرد. این افراد به دلیل خونریزی، در معرض کم‌خونی قرار می‌گیرند و مشکلاتی مانند نیاز به اهدای خون برایشان پیش می‌آید. عارضه جنون در مصرف‌کنندگان شیشه درازمدت خواهد بود و آن‌ها به زمین و آسمان بدبین می‌شوند. اعتماد خود به اعضای خانواده را از دست داده و قدرت تصمیم‌گیری آن‌ها سلب می‌شود. در مجموع، معتادان شیشه به افرادی بی‌اراده تبدیل می‌شوند و به حمایت اطرافیان نیاز پیدا می‌کنند.
یکی از اثرات مخرب شیشه، ایجاد حس بدبینی و شک (پارانویا) است. فردی که شیشه مصرف می‌کند به‌شدت دچار سوءظن شده و نسبت به همسر و اطرافیان خود بدبین می‌شود، به طوری که احساس می‌کند آن‌ها روابط نامشروع یا پنهانی دارند و به دنبال برملا کردن این روابط است. در یکی از موارد، فرد معتاد دوربین‌های زیادی در خانه نصب کرده و تمامی درها را قفل کرده بود و از رفت و آمد اعضای خانواده جلوگیری می‌کرد.
گاهی اوقات رفتارهای شرم‌آور از معتادان شیشه‌ای گزارش شده است. تلاش آن‌ها برای بقا کاهش یافته و از کار و فعالیت اجتماعی بازمی‌مانند. از نظر جسمانی نیز دندان‌هایشان می‌شکند و پوست صورت‌شان خشک و چروکیده به نظر می‌رسد. این افراد به کهولت زودرس دچار می‌شوند و کلیه‌هایشان در معرض بیماری قرار می‌گیرد. تا زمانی که این افراد برای ترک مصرف شیشه به کلینیک ترک اعتیاد مراجعه نکنند، عوارض مصرف ادامه می‌یابد و باید انتظار پیامدهای سوءمصرف در بلندمدت را داشته باشند.
بدترین عارضه روانی که مصرف شیشه در فرد باقی می‌گذارد، این است که معتاد خود را نیازمند درمان نمی‌داند و تصور می‌کند دیگران باید به دکتر مراجعه کنند و تحت درمان قرار گیرند. این مسئله روند ترک را بسیار دشوارتر می‌کند. لازم به ذکر است که ترک شیشه بسیار سخت است و معمولاً تلاش‌های فردی برای ترک در منزل با شکست مواجه می‌شود. برای ترک شیشه باید به صورت علمی و اصولی اقدام کرد تا عوارض سم‌زدایی و مشکلات روانی کاهش یافته و پس از درمان احتمال بازگشت به مصرف به حداقل برسد.
کلینیک ترک اعتیاد افشار با بیش از ۱۰ سال سابقه و در اختیار داشتن کادر روان‌پزشکی و پزشکی مجرب، توانسته افراد زیادی را که به مصرف ماده مخدر شیشه اعتیاد داشته‌اند، درمان کرده و به زندگی طبیعی و سالم بازگرداند. این مرکز به صورت شبانه‌روزی و ۲۴ ساعته آماده بستری و درمان بیماران می‌باشد.
ترک شیشه نیازمند داشتن روحیه‌ای مثبت نسبت به کنار گذاشتن این ماده روانگردان است. چنانچه عزم جدی برای ترک شیشه داشته باشید، مطمئناً قدم در مسیر مراجعه به کمپ ترک اعتیاد خواهید گذاشت. بنابراین بر اراده قوی خود مبنی بر اجتناب از مصرف این مخدر صنعتی مصمم بمانید تا شرایط رهایی از اعتیاد فراهم شود.
در دهه‌های گذشته، مصرف شیشه یا متامفتامین در مصارف پزشکی برای درمان اختلالاتی نظیر افسردگی، چاقی مفرط و بیش‌فعالی مورد استفاده قرار می‌گرفت. با وجود این، امروزه این ماده روانگردان به‌صورت تدخین، استنشاق و تزریق وریدی مورد سوءمصرف قرار می‌گیرد. وابستگی به شیشه در درازمدت آثار جسمی و روانی جبران‌ناپذیری به همراه دارد. بر همین اساس، لازم است علامت‌های ترک ماده مخدر شیشه را بشناسید تا بتوانید خود را برای ترک مصمم سازید.
از آنجا که سرعت وابستگی به ماده محرک شیشه بسیار بالا است و فرد پس از اولین مصرف معتاد می‌شود، دوپامین آزاد شده در مغز احساس شادی، اعتماد به نفس کاذب و انرژی زیاد را در مصرف‌کننده ایجاد می‌کند. اما بدن هر بار مقاومت بیشتری نشان داده و مصرف‌کننده را برای نشئگی و لذت بیشتر به دوزهای بالاتر ترغیب می‌کند. افزایش دوز مساوی با خطرات بیشتر است.
هرگز برای کمک به بیمار معتاد به شیشه دیر نیست، اما گاهی دیر عمل کردن می‌تواند به قیمت جان بیمار و اطرافیان تمام شود. فرد معتاد به شیشه به شدت کاهش وزن پیدا می‌کند.
پارانویا و توهم، اختلالات خلقی، حمله‌های عصبی، اختلالات خواب و تیک عصبی از جمله مشکلات و عوارض ناشی از مصرف شیشه به شمار می‌آیند.
حال سوال این است: با توجه به وابستگی شدید شیشه، آیا امکان درمان و ترک اعتیاد وجود دارد؟ چه مدت زمانی طول می‌کشد تا فرد ترک کند؟ علائم ترک اعتیاد به شیشه کدامند؟
در ادامه این مقاله به تمام سوالات شما پاسخ داده و مشکلاتی را که بیمار در طی ترک اعتیاد به شیشه با آن مواجه می‌شود، برای شما بازگو می‌کنیم.
علائم و نشانه های ترک شیشه
زمانی که مصرف شیشه را کنار می‌گذارید، مجموعه‌ای از علائم ناشی از ترک در وجود شما ظاهر می‌شود. شدت و نوع این علائم در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. علامت‌های ترک شیشه نشان‌دهنده وابستگی و نیاز شدید فرد به مصرف این ماده روانگردان هستند. این نشانه‌ها اغلب به‌صورت تغییرات غیرمنتظره در سطح شیمیایی مغز به وقوع می‌پیوندند. شدت علائم به مدت زمان مصرف، مقدار مصرف و وضعیت کلی سلامت فرد بستگی دارد.
شایع‌ترین علائم پس از منع مصرف شیشه عبارتند از:
-
وسوسه شدید به مصرف یا تدخین شیشه: تمایل مکرر به مصرف دوباره در طول دوره ترک
-
اضطراب و تشویش: بی‌قراری‌های پی‌درپی در فردی که خود را گرفتار مصرف شیشه ساخته است
-
افسردگی: احساس ناراحتی و پریشانی در طول دوره درمان
-
چاقی مفرط ناشی از پرخوری: وابستگان به این ماده در دوره ترک با اختلال اشتها مواجه می‌شوند
-
بی‌انگیزگی: احساس پوچی و کاهش انگیزه به دلیل قطع مصرف
-
اختلالات خواب: مشکلات خواب نامنظم که ممکن است به صورت کم‌خوابی یا خواب زیاد باشد
-
کم‌آبی بدن: شیشه اثر ادرارآور دارد و ترک آن در ابتدا بیمار را با کم‌آبی مواجه می‌کند
-
علائم جسمانی: تعریق، ناراحتی‌های معده، سردرد و دردهای عضلانی
روند ترک اعتیاد شیشه چگونه است؟
برای ترک شیشه و منع مصرف آن، روش‌های گوناگونی در کلینیک ترک اعتیاد به کار گرفته می‌شود. کادر پزشکی کمپ افشار، از جدیدترین استانداردهای بهداشت جهانی پیروی می‌کند تا دوره ترک اعتیاد بیماران به بهترین نحو به سرانجام برسد. در طی پاک‌سازی جسمی و روحی بیماران از شیشه، جلسات مشاوره‌ای با درمانگران در قالب دستورالعمل‌های زمانی خاص برگزار می‌شود. بیماران، مطابق تشخیص روان‌پزشکان و با توجه به روحیه‌شان، باید به بهبود سبک زندگی خود بپردازند. همچنین، پیگیری‌های مستمر کادر درمان برای ادامه جلسات مشاوره پس از دوره ترک، از بازگشت مجدد مصرف‌کنندگان جلوگیری می‌کند.
روند کلی ترک شیشه در کلینیک ترک اعتیاد ممکن است به شکل‌های زیر پیگیری شود:
-
قطع یکباره مصرف شیشه: قطع مصرف تحت نظارت پزشکان انجام می‌شود. در این فرآیند، پزشکان از بیمار حمایت کرده و علائم ترک ناگهانی ممکن است شدید باشد، اما برای پاک‌سازی بدن ضروری است.
-
ترک تدریجی شیشه: در این روش، دوز مصرفی به تدریج کاهش می‌یابد تا بیمار درد و علائم ترک کمتری را تجربه کند.
-
درمان DST (دی‌اس‌تی): این روش شامل مصرف داروهایی مانند متادون و بوپرنورفین تحت نظر پزشک است و نیازمند صبر و شکیبایی بیمار است.
-
ترک ماتریکسی: جلسات مشاوره برای تغییر رفتار و مدیریت استرس بیماران در طول دوره درمان برگزار می‌شود.
ترک شیشه در منزل
اگرچه ترک شیشه در منزل به دلیل فقدان تجهیزات پزشکی دشوار است، اما تحت نظارت پزشک کلینیک امکان‌پذیر است. با این حال، احتمال موفقیت ترک در منزل پایین‌تر است و شکست در این مسیر ممکن است اعتمادبه‌نفس بیمار را کاهش دهد. بنابراین توصیه می‌شود برای نتیجه بهتر، مراحل ترک را در کمپ ترک اعتیاد طی کنید.
مدت زمان لازم برای ترک شیشه
بسیاری از افراد می‌پرسند چه مدت زمان برای ترک شیشه لازم است؟ پاسخ دقیق بستگی به شرایط روانی و جسمی فرد دارد. با توجه به تاثیرات روانی شیشه، وسوسه‌های پس از ترک ممکن است ماه‌ها ادامه داشته باشد. به طور کلی، دوره ترک قطعی شیشه معمولاً بین ۲ تا ۹ ماه متغیر است.
بهترین روش ترک شیشه
بهترین روش ترک شیشه، سپردن درمان به کلینیک ترک اعتیاد افشار است. همراه با توکل به خدا، این مرکز با بهره‌گیری از جدیدترین تجهیزات و کادر پزشکی مجرب، بهترین خدمات درمانی را ارائه می‌دهد. تخت‌های مجهز و سیستم‌های هوشمند پزشکی، امکانات لازم برای بستری بیماران معتاد به مواد توهم‌زا را فراهم کرده‌اند. در این مرکز، می‌توانید با متخصص‌ترین پزشکان کشور مشورت کنید.
اگر قصد ترک در کمپ را دارید، حتماً پزشک معالج خود را از میزان دقیق مصرفتان مطلع سازید.
بدیهی است ترک شیشه در منزل دشوارتر از کمپ است، اما در صورت اعتیاد کم، می‌توانید این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید. همه بیماران مراجعه‌کننده به کمپ ترک اعتیاد افشار، نتایج مثبتی گزارش کرده‌اند و روش‌های ترک را موثر دانسته‌اند.
سخن آخر
ترک اعتیاد شیشه فرایندی دشوار و زمان‌بر است که نیازمند اراده قوی، حمایت تخصصی و صبر فراوان است. اما با انتخاب روش درمانی مناسب و پیروی از راهنمایی‌های پزشکان متخصص، می‌توان بر وابستگی غلبه کرد و زندگی سالم و طبیعی را بازیافت. کلینیک ترک اعتیاد افشار با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌ها و کادر مجرب، آماده همراهی شما در مسیر بهبودی است. به خاطر داشته باشید، آغاز مسیر ترک، گام اول به سوی زندگی بهتر و آینده‌ای روشن‌تر است.
سوالات متداول درباره مصرف و ترک شیشه
شیشه چیست و چگونه باعث اعتیاد می شود؟
شیشه یا مت‌آمفتامین ماده‌ای روانگردان و اعتیادآور است که با آزادسازی دوپامین در مغز، احساس سرخوشی و انرژی کاذب ایجاد می‌کند و مصرف مکرر آن به سرعت باعث وابستگی می‌شود.
۲. چه علائمی نشان دهنده ترک شیشه است؟
علائم ترک شامل وسوسه شدید مصرف، اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب، پرخوری، بی‌انگیزگی، کم‌آبی بدن و علائم جسمانی مانند تعریق و سردرد است.
۳. روش های ترک شیشه در کلینیک چگونه است؟
روش‌های ترک شامل قطع ناگهانی تحت نظارت پزشک، ترک تدریجی، درمان دارویی (DST) و برنامه‌های مشاوره‌ای مانند روش ماتریکسی است که همه تحت مراقبت حرفه‌ای انجام می‌شوند.
۴. آیا ترک شیشه در منزل امکان پذیر است؟
ترک در منزل با نظارت پزشک ممکن است، اما احتمال موفقیت کمتر از کمپ ترک اعتیاد است و معمولاً درمان در کلینیک نتایج بهتری دارد.
۵. مدت زمان ترک شیشه چقدر طول می کشد؟
مدت زمان ترک بستگی به شرایط فرد دارد ولی معمولاً بین ۲ تا ۹ ماه طول می‌کشد و به عوامل جسمی، روانی و میزان مصرف فرد وابسته است.