اکستازی یا قرص اکستاسی مادهای است که با تغییر در فرمول آمفتامین پدید آمده و به اصطلاح از داروهای کلوب محسوب می شود. تفاوت اکستاسی با آمفتامین ها در مکانیسم اثر آن ها است.
گروه های دارویی اکستاسی
متیلن دیوکسی مت آمفتامین
متیلن دیوکسی آمفتامین
متیل دیدپوکسی اتیل آمفتامین
مواد تشکیل دهنده اکستاسی
آن چه به نام اکستاسی عرضه می شود معلوم نیست کدام یک از مواد فوق است با ترکیبی از مت آمفتامین، ال اس دی، کتامین و گاه مواد سمی نظیر قرص برنج می باشد. مشکل از این جا آغاز می شود که در برخورد با مسمومیت اکستاسی پزشک نمی داند بیمار با کدام ماده مسموم شده است.
اهمیت اکستازی
ساخت و مصرف آسان دارد. آسیب ناشی از آن بر خلاف تصور اولیه کمتر از کوکائین و هروئین نیست. حساسیت و واکنش دولت ها به آن گاه تا حد بی تفاوتی است و جوانانی که به آن روی می آورند گاه از یک الگوی فرامرزی الهام می گیرند. با توجه به پس زمینه فرهنگی جهانی (رنگ باختن باورهای دینی و حریم خانواده) خطر دوچندان می شود. لذا بعضی جهانی نیاز دارد.
مکانیسم اثر اکستاسی
به نظر میرسد اکستاسی برخلاف آمفتامین و دیگر داروهای محرک هم از طریق سیستم دوپامین – نوراپی نفرین و هم سروتونینی مؤثر است. لذا در حد واسط بین محرکها و توهمزا ها قرار میگیرند اما بعضی از پژوهشگران نتوانسته اند تغییرات در سیستم سروتونرژیک را بیابند و بیشتر بر افزایش سطح دوپامین و نوراپی نفرین تأکید کرده اند.
آثار رفتاری اکستاسی
از نظر آثار رفتاری نیز مصرف اکستاسی با احساس صمیمیت و نزدیکی با دیگران (افراد غریبه) و افزایش رابطه کلامی همراه است. گرچه چون سایر محرکها کاهش خواب و اشتها و افزایش فعالیت حرکتی را نیز به دنبال دارد. بالابردن خلق، احساس آرامش و حتی احساس اجبار به برقراری رابطه صمیمانه (در آغوش گرفتن) با مصرف متیلن دیوکسی مت آمفتامین دیده شده است. اکستاسی چون یک ضد افسردگی کوتاه اثر عمل میکند. اما با تخلیه پایانهها پس از چند ساعت مصرف مجدد بی اثر بوده منجر به احساس غیر اجتماعی خستگی، تحریک پذیری و احساس فاصله عمیق با حالت های قبل می شود.
شیوه مصرف اکستاسی
خوردن، جویدن، انفیه، زیرزبانی، تدخین، رکتال و تزریق وریدی.
آثار فیزیولوژیک اکستاسی
افزایش بارز حرارت بدن که اگر درمان نشود موجب اختلال در هموستاز سلولی و متابولیسم میشود. استفاده از کیسه یخ برای کاهش حرارت بدن توصیه شده است. از دیگر سو افزایش حرارت بدن سبب مصرف زیاد آب، مسمومیت با آب و حتی مرگ می شود.
دلیل آثار فیزیولوژی اکستاسی
علت این است که متیلن دیوکسی مت آمفتامین سبب آزاد شدن هورمون های کنترل کننده یون سدیم در کلیه می شود. لذا نوشیدن آب زیاد در این بیماران خطرناک است. مصرف نوشابه های ایزوتونیک (ورزشی) مناسب تر است. گرچه هیپو ناترمی را درمان نمی کنند رابدومیولیز عارضه دیگر متیلن دیوکسی مت آمفتامین است که محتمل است به آریتمی منجر شود. در دراز مدت احتمال سمیت عصبی با متیلن دیوکسی مت آمفتامین مطرح است.
خطرات بهداشتی اکستاسی
سرگیجه، هذیان، سوءظن، سراسیمگی، توهم، رفتار پرخاشگرانه، افکار خودکشی